Nefret söylemi, yalan haberler.... Avrupa sosyal medyaya karşı nasıl önlem alıyor?
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gündeme getirdiği sosyal medyalarla ilgili yasal düzenlemenin yakın zamanda Meclis'e sunulması bekleniyor. Peki Avrupa ülkeleri ve ABD sosyal medyaya karşı ne gibi önlemler alıyor? Almanya, Fransa, İngiltere gibi Avrupa ülkeleri, sosyal medya üzerinden nefret söylemleri, sahte haberler ve yasa dışı içerikli paylaşımlara yönelik hukuki yaptırımlar uyguluyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı son açıklamada sosyal medyaya denetim ve düzenleme getirileceğini duyurdu.
Avrupa ülkelerinde ve ABD'de ise sosyal medyanın denetlenmesi ile ilgili çalışma yıllar önce yapılmıştı.
Avrupa, 2016'da sosyal medyayla ilgili yasa tasarısı hazırladı
Dünyada ise sosyal medyaya kimlik ile erişme konusundaki tartışmalar çok daha önceden başlamış durumda. Henüz 2016 yılında Avrupa Komisyonu’nda sosyal medya hesabı açmak için kimlik şartı getirilmesi gerektiğine dair yasa tasarısı hazırlanmıştı. Tasarıda yalan haber ile ilgili kaygıların yanı sıra tüketici yönelimleri ile ilgili endişelerde bulunuyordu.
‘İnternetten yapılan mal ve hizmet değerlendirmeleri güvenilir olmalı herhangi bir ön yargı ya da manipülasyondan arındırılmalı’ diyen tasarı bireylerin anonim bir şekilde yüzlerce farklı hesaptan birçok alanda manipülasyon yapmasının önünü almayı planlıyordu.
ABD, 2011 yılında dijital stratejisini duyurmuştu
İnternet dünyasındaki anonimliğe ekonomik kaygılardan dolayı set çekme planı ilk kez Avrupa’da atılmadı. 2011 yılında Obama yönetimi ‘Dijital Dünyada Güvenilir Kimlikler için Ulusal Strateji’ adlı planı duyurdu. Obama planı duyururken
‘İnternet iş yapma biçimimizi, toplumumuzu daha önce olmadığı kadar değiştirdi. Bu değişiklik gelirken yanında online sahtekarlık, kimlik hırsızlığı gibi yeni zorluklar tüketicilere zarar verip milyarlarca dolara mal oldu. Bu girişimin ekonomimiz için çok önemli olmasının sebebi; online dünyayı çok daha güvenilir yapmak işverenlere ve müşterilere yeni bir özgüven verecek’ şeklinde yasanın amacını anlatmıştı.
AB nefret söylemi içeren paylaşımları bir saatte sildiriyor
Avrupa Birliği yalan haber ile mücadele kapsamında çıkardığı yasa ile sosyal medya hesaplarına yönelik sorumluluğu Facebook, Youtube, Twitter’a yüklemişti. Sosyal medya şirketleri nefret söylemi içeren paylaşımları bir saat içerisinde kaldırmazsa 50 milyon doları bulan cezalara maruz kalacak.
Avrupa ülkelerinde verilen sosyal medya cezaları
- Avusturya'da da sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlara verilen cezalara daha çok Nazi propagandaları neden oluyor. Avusturya'da 1947 yılında yürürlüğe giren ve Anti-Nazi yasası da olarak bilinen düzenleme, Nazi ideolojisini suç olarak tanımlıyor. Nazi propagandası yapılmasına müsaade etmeyen yasa nedeniyle sosyal medya üzerinden Nazi yanlısı paylaşımlar için para veya hapis cezası veriliyor.
- İspanya'da da sosyal medyada alaycı ve küçük düşürücü ifadeler kullanan, siyasilere ve krala hakaret eden bazı paylaşımları yapan kişilere hapis ve para cezaları verilmişti.
- Hollanda'da da daha önce sosyal medya üzerinden hakaret içerikli yorumlarda bulunan bazı isimler, kamu hizmeti, para ve hapis cezalarına çarptırılmıştı.
- Yine İsveç'te de sosyal medyada bazı siyasetçilere hakaret eden bir kişi, "nefret suçu" işlediği gerekçesiyle hapse mahkum edilmiş, bu ceza daha sonra para cezasına çevrilmişti.
- Danimarka'da da 2011 yılında dönemin muhalefet liderine yönelik Facebook üzerinden hakaret içerikli paylaşımda bulunan bir kişiye hapis ve kamu hizmeti cezası verilmiş, bu ceza daha sonra ertelenmişti.