Milli Mücadele'nin kahramanlarından Ali Fuat Cebesoy
HİKMET YALÇINKAYA
Abone Ol
İzmit'ten Ankara'ya ilerleyen İngiliz birliklerine ateş açma emrini vererek durduran ve Kurtuluş Savaşı'nı fiilen başlatan ilk komutan olma özelliğini taşıyan, Milli Mücadele'nin kahramanlarından Ali Fuat Cebesoy'un hayatı...
Milli Mücadele’de büyük görevler üstlenen ve birçok savaşta başarılara imza atan Ali Fuat Cebesoy, 1925 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer aldı. 1926 yılında İzmir Suikastı dolayısıyla İstiklal Savaşı'nı birlikte başlattıkları Kâzım Karabekir, Rauf Orbay ve Refet Bele paşalarla birlikte tutuklandı, yargılandı ve beraat etti.
Ali Fuat Cebesoy’un hayatına dair anektodlar…
0. Ali Fuat Cebesoy'un yaşamı
Ali Fuat Cebesoy 23 Eylül 1882 tarihinde İstanbul Salacak doğdu. İlköğrenimini Erzincan'da, orta öğrenimini İstanbul'da bulunan Saint Joseph Lisesi'nde tamamladı. Daha sonra babasının gönülsüzlüğüne rağmen Harp okuluna girdi.
0. Askerlik hayatı
Harp okuluna giren Cebesoy, Mustafa Kemal Atatürk ile aynı sınıfa düştü. Daha sonra 11 Ocak 1905'de akademiden 8. olarak mezun oldu. Beyrut'ta kıta hizmetinde bulundu. Trablusgarp ve Balkan Muharebeleri'nde yer aldı. 1. Dünya Savaşı zamanında gerçekleşen Kanal Harekatı'nda büyük başarılar kazandı. Milli Mücadele döneminde Doğu Anadolu cephesinde 16. kolorduda 5. Tümen'in komutanlığı yaptı. Bunun yanında Batı Cephesi'nde Yunan kuvvetlerine karşı mücadele etti.
0. Ali Fuat Cebesoy'un katıldığı harpler ve muharebeler
1. Osmanlı – İtalyan Harbi: Ali Fuat Cebesoy1911’de Trablusgarp Muharebesi sırasında Adriyatik sahilinde toplanan kuvvetlerin bağlı olduğu Manastır’daki Ordu ve Üsküp’teki 3’ncü Kolordu Karargahları’nda bulundu, sonra Trablusgarp’a silâh ve cephane sağlamak üzere Avrupa’ya gönderildi. Üsküp’te bulunduğu sırada çeşitli birliklerden kurulan bir tugaya komuta etmiş ve Arnavutluk isyanının ilk safhasının bastırılmasında rol oynamıştır.
0.
2. Balkan Harbi: Ali Fuat CebesoyKur. Bnb. Ali Fuat Bey, 1 Ekim 1911’de Garp (Batı) Ordusu Harekât Şube Müdürlüğü’ne atanmış 20 Şubat 1912’de bu görevden ayrılarak çeşitli kurmay görevlerinde bulunmuştur. 29 Eylül – 10 Kasım 1912’de Batı Ordusu kuruluşundaki İşkodra, sonra Yanya Kolordularının Kurmay Başkanlıklarını, 10 Kasım 1912 – Mart 1913’te de Yanya Kolordusu kuruluşundaki 23’ncü Tümenin Komutan Vekilliği’ni yapmıştır.
0.
3. Birinci Dünya Harbi: Ali Fuat Cebesoy Kur. Yb. Ali Fuat Bey, I. Dünya Harbi’nin başlaması üzerine Şam’daki 25’nci Tümen Komutanlığı’na atanmıştı. Bu tümen ile I. Kanal Harekatı’na katılmış ve bu muharebedeki başarıları nedeniyle rütbesi Albaylığa yükseltilmişti. 1915’te tümeniyle Çanakkale Cephesi’ne gelmiş ve Seddülbahir Muharebelerinin son safhasına katılmıştır, Çanakkale zaferinin kazanılmasından sonra Kur. Alb. Ali Fuat Bey 14’ncü Tümen Komutanlığı’na atanmış ve tümeniyle Kafkas Cephesi’ne hareket etmiştir.
0.
4. İstiklâl Harbinde: Fuat Paşa Eylül 1919’da Batı Anadolu Genel Kuva-yı Milliye Komutanı olmuştu. Ali Fuat Paşa hem Kuva-yı Milliye Genel Komutanlığını yapıyor hem de Kolordusu ile ilgileniyordu.
0. Eserleri
- Birüssebi - Gazze Meydan Muharebesi ve 20. Kolordu
- Milli Mücadele Hatıraları
- Moskova Hatıraları
- Siyasi Hatıralar
- Mektep Arkadaşım Atatürk
- Mustafa Kemal - Milli Lider
0. Siyasi Hayatı
10 Mayıs 1921 tarihinde Ankara'ya dönerek Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde siyasi çalışmalar içerisine girdi. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin başkanlık görevini yürüttü. Ayrıca Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurulmasında öncü oldu. Öte yandan Bayındırlık Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı ve TBMM Başkanlığı da yaptı. 1946 yılında Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa ederek Demokrat Parti'ye katıldı. 1950'de Eskişehir, 1954 ve 1957 seçimlerinde de İstanbul'dan milletvekili seçildi.
0. Ölümü
Ali Fuat Cebesoy 10 Ocak 1968 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti. Cenazesi Geyve civarındaki Alifuatpaşa beldesinde bulunan Merkez Camii'nin avlusunda toprağa verildi.