Manken hastalığı: Anoreksiya Nervoza
Anoreksiya Nervoza, özellikle ergenlik çağlarında gençlerin yaşadıkları kilo problemleri sonrası zayıf kalabilme çabaları yüzünden travmaya dönüşen çok tehlikeli psikolojik bir rahatsızlıktır. Halk arasında manken hastalığı olarak da bilinen Anoreksiya, iştah eksikliği ve aşırı kilo kaybı sonrası ölüme sonuçlanabilecek bir sürecin başlangıcı.
Anoreksiya temelde aşırı kilo alma korkusunu barındırır. İsminin az duyulmasına rağmen çok ender rastlanan bir rahatsızlık değildir.
Anoreksia Nervozalı bireylerin yaklaşık %95'i kadındır. Ve bir kişinin kız kardeşinde bu tür bir bozukluk varsa o kişide aynı hastalık riski belirgin oranda artmaktadır. Bozukluk daha üst sosyoekonomik sınıflarda daha sıktır.
İleri boyutlarda ciddi fiziki hastalıklara yol açabilmektedir. Ruhsal açıdan da bu ciddiyet önem teşkil etmektedir. Hatta ilerlemiş vaka ölümle sonuçlanabilmektedir. Tedavisi çok zor olan bir hastalıktır. Yeni gelişen ve erken teşhis edilen vakalarda bile uzun tedavi dönemi gerektirmektedir. Ailevi bağları kopuk olan gençler, duygusal çöküntülere maruz kalanlar, anne, baba sevgisinden mahrum olanlar ve ilgi görmeyenler, toplumdan soyutlanan kişilerin, bu psikolojik rahatsızlığı yaşama olasılıkları bir hayli yüksektir.
Anoreksiya olduğunuzu nasıl anlarsınız? Belirtileri ve sınırları nelerdir?
- A. Yaşı ve boy uzunluğu için olağan sayılan en az kilo ya da bunun üzerinde bir vücut ağırlığına sahip olmayı kabul etmeme. (örn: beklenenin %85’inin altında bir vücut ağırlığına sahip olmaya yol açan bir kilo kaybı ya da büyüme dönemi sırasında beklenenin %85’inin altında vücut ağırlığına sahip olmaya yol açacak şekilde beklenen kilo alımını gerçekleştirememe)
- B. Beklenenin altında bir vücut ağırlığına sahip olmasına karşın kilo almaktan ya da şişman biri olmaktan aşırı korkma.
- C. Kişinin vücut ağırlığını ya da biçiminde bozukluk olması, kendini değerlendirmede vücut ağırlığı ya da biçiminin anlamsız bir etkisi olması ya da o sırada vücut ağırlığının düşük olmasının önemini inkar etme.
- D. Kadınlarda menarş sonrası amenore, yani, en az üç ardışık siklusun olmaması.
Tedavisi mümkün mü?
Anoreksiya Nevroza hastalığın tedavisi, vakanın derecesi ile orantılıdır. Uzmanlar, kişinin hastalığının ne derecede olduğunu tespit etmek ile başlar. Ve kişinin sağlıklı kiloya gelebilmesi için bazı yöntemlere başvurur. İlk önce kişiyi tedaviye ikna etmek için çaba gösterilir. Eğer hasta tedavi olmayı ret ediyor ise ve hastalık ilerlemiş durumda ise acilen hastaneye yatırılarak gözlem altına alınır. Kişinin beslenmesine dikkat edilir ve bu esnada psikolojik destek görmesi sağlanır. Bu hastalığın tedavisi uzun dönemi kapsadığı için ve vakanın kendini tekrarlama olasılığı yüksek olduğu için kişi hayatı boyunca, belirli aralıklar ile kontrol altına alınarak tedavi edilir.
- Bu rahatsızlığa yakalanan hastalar, kendilerini olduğundan daha kilolu olarak düşünüyorlar.
- Rahatsızlıktaki kişisel düşünce yapılar
- - Kişisel açıdan kendilerini yardıma muhtaç ama yardam edilemez görürler
- - Kendi ve çevreleri üzerindeki denetimi kaybetme korkuları vardır.
- - Aşırı bir şekilde başkalarının görüşlerine bağımlı olarak öz güvenlerini koruyabilen, onların yeterli ya da olumlu desteği olmadığında kendilerini bir hiç olarak görürler
- - Bir şey ya tam olmalı ya da hiç olmamalı seklinde bir düşünce yapısı olan kişilerdir.