Macron'dan yeni öneri: AB’ye alternatif olacak mı?
Rusya’nın saldırısı sonrası Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’ın AB'ye üyelik için başvuru yapmasıyla liste iyice uzadı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un hafta başında gündeme getirdiği “konfederal Avrupa” önerisine dayanan, Avrupa Siyasi Topluluğu (AST) gündeme geldi. Batı Balkan ülkelerinin ve yeni başvuru yapanların üyeliği beklerken AB’den uzaklaşmalarını önlemek için ara formül olarak görülüyor. Şu aşamada net olmayan öneri, Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor.
Avrupa coğrafyasında yaşanan hızlı ve radikal değişiklikler Avrupa Birliği’nin geleceğine yönelik farklı formüllerin öne çıkmasına neden oluyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un hafta başında gündeme getirdiği, aslında temeli 1989’da dönemin Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterand’ın “konfederal Avrupa” önerisine dayanan, Avrupa Siyasi Topluluğu (AST) bunlardan biri. Şu aşamada net olmaktan uzak ve AB üyelerinin gözü kapalı kabul edeceği türden olmayan öneri, Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor.
AB’den uzaklaşmaları için ara formül olarak görülüyor
Hürriyet'in haberine göre, AB’nin genişleme hevesinin en düşük, üye olmaya hevesli ülkelerin sayısının ise yüksek seviyede olduğu bir dönem söz konusu. Rusya’nın saldırısı sonrası Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’ın üyelik için başvuru yapmasıyla liste iyice uzadı. Bu ülkelerin hiçbirinin kısa sürede üye olması mümkün değil. AST, Batı Balkan ülkelerinin ve yeni başvuru yapanların üyeliği beklerken AB’den uzaklaşmalarını önlemek için ara formül olarak görülüyor.
AB’ye alternatif değil
AST, AB üyeliğinden bağımsız olarak düşünülen bir proje. AB hedefini, değerlerini ve ilkelerini paylaşan demokratik ülkelerle tüm tarafların çıkarına olan alanlarda daha derin işbirliği ve koordinasyonu hedefliyor. Bir ülkenin AST’ye dahil olması o ülkenin AB üyeliğinden vazgeçtiği anlamına gelmeyeceği gibi AB üyeliğinin garanti olduğu anlamına da gelmeyecek. AST’de olmak AB’nin karar mekanizmasında yer almak anlamı da taşımayacak.
AST'NİN işbirliği alanları neler olacak?
AST’yle siyaset, güvenlik, enerji, ulaştırma, yatırım, kişilerin serbest dolaşımı alanlarında ileri düzeyde işbirliği planlanıyor.
AST herkese açık mı?
Kimin AST’ye girebileceği henüz net olarak tanımlanmadı. Macron’un açıklamalarından, AST’nin geniş kapsama alanına sahip olmasını istediği anlaşılıyor. Ukrayna, Moldova, Gürcistan ve Batı Balkan ülkeleri öncelikli.
Türkiye AST'ye üye olacak mı?
Macron açıklamalarında Türkiye’ye doğrudan vurgu yapmadı. Şu ana kadar yapılan vurgular müzakere sürecindeki AB adayı Türkiye’ye, en azından teorik olarak kapıların kapalı olmadığına işaret ediyor. Bununla birlikte AST’nin asıl önceliği Türkiye değil. Türkiye, AST için sıralanan işbirliği alanlarında uzun süredir AB’yle doğrudan ve derinlemesine çalışıyor. Bu alanlarda Yüksek Seviyeli Diyalog mekanizması devrede. Bu da önerinin Ankara açısından albenisini düşürüyor. Türkiye’nin AST’ye ilişkin yaklaşımını önerinin netleşmesinden ve içinin doldurulmasından sonra belirlemesi bekleniyor.