Koronavirüs tedirginliği market raflarını boşalttırdı: Tüketiciler ne yapmalı?
Çin'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) Türkiye'de de görülmesi üzerine bazı tüketiciler marketlere akın etti.
GZT'nin ulaştığı Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, tüketicilerin bir kısmının kötü bir sınav verdiğini belirterek bu süreçte vatandaşların neler yapması gerektiğini anlattı.
Ağaoğlu, bilinçli tüketicilerin bu gibi durumlarda aşırı alışveriş yapmak yerine; bir kilo aldığı çayı yarım kilo, iki kilo aldığı toz şekeri 1 kilo olacak şekilde satın alması gerektiğine işaret ederek böylece piyasada oluşan yapay talebin de önüne geçileceğini kaydetti.
Tüm dünyayı tedirgin eden yeni tip koronavirüsün Türkiye'de de 1 vakada görünmesi sonucu marketlerde satış yoğunluğu yaşandı.
Özellikle kuru bakliyat ve temizlik ürünlerinin bulunduğu raflar tüketiciler tarafından boşaltılırken konuya ilişkin ulaştığımız Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu önemli değerlendirmelerde bulundu.
Market rafları boşaldı
Tüketicilerin bir kısmının maalesef kötü bir sınav verdiğine işaret eden Aydın Ağaoğlu, "Bilinçli ve disiplinli davranış sergileyemeyen o bir kısım tüketiciler ülkemizde koronavirüs vakasının Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanmasının ertesinde hemen marketlere hücum etmiş, hijyenik ürünler ve bakliyat ürünlerini stoklayarak market raflarının boşalmasına neden olmuşlardır." dedi.
"Bu noktada kriz dönemlerinde ortaya çıkan stokçu ve vurguncu diyebileceğim kişiler internet ortamında talebi artmış olan kolonya ve makarna gibi ürünlere fahiş fiyatlar koymuşlardır."
Tüketiciler ne yapmalı?
Tüketicilerin dikkat etmesi gerekenler hususunda da konuşan Ağaoğlu, "İhtiyacın katbekat üzerinde alışverişe girişip, ihtiyacından çok daha fazla satın alma yapmak yerine talebin artmasını ve karaborsanın önlenmesini sağlayacak şekilde her zamankinden çok daha az alışveriş yapılmalı. Böylelikle tüketiciler, tüketmemekten kaynaklanan o büyük gücünü gösterecek ve karaborsa yapmak isteyenler yolda kalacaklardır." şeklinde konuştu.
"Bilinçli ve disiplinli davranmayan bazı tüketicilerin; ülkemizde koronavirüs vakasının açıklanmasının hemen ertesi günü marketlere hücum ederek rafları boşaltması karaborsacıların ekmeğine yağ sürmüştür" diye konuşan Ağaoğlu, bu kişilerin adeta yardım ve yataklık ettiğini iddia etti.
"2018 Ağustos ayında ortaya çıkan kur dalgalanmasında da ortaya çıkan bu vurguncularla ilgili devletimizin aldığı tedbirler bulunmaktadır." ifadelerine yer veren Ağaoğlu şu noktalara dikkati çekti:
"Örneğin tüketici kanununun haksız ticari uygulamalar yönetmeliğine göre; maliyetlerinde artış olmadan, kur dalgalanmalarından etkilenmediği halde tüketicilere sunulan ürün ve hizmetlere zam yapılması haksız ticari uygulama kapsamına alınmıştır.
Fahiş fiyat uygulayan firmalar nasıl şikayet edilmeli?
Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan'ın açıklamasına göre de 9 firmaya bu nedenle 105'er bin lira ceza kesilmiş olup bakanlığın bu cezayı 10 kat artırma yetkisi bulunmaktadır. Yani biz tüketiciler ALO 175 hattını kullanarak, Ticaret Bakanlığı'nın sırf bu amaçla kurmuş olduğu uygulamayı cep telefonlarımıza indirir haksız fiyat artışı mobil şikayet sistemini kullanarak aşırı fiyat artışlarını Ticaret Bakanlığı'na aktarırsak onlara uygulanacak cezalarla hem hazineye kaynak sağlanmasına vesile olur hem de vurguncuların canına ot tıkamış oluruz".
Bilinçli tüketicilerin bu tarz kriz anlarında nasıl davranması gerektiğine de değinen Ağaoğlu konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Böyle durumlarda aşırı alışveriş yapmak yerine her zaman 1 kilo aldığı çayı yarım kilo, 2 kilo alıyorsa toz şekeri 1 kilo olarak satın almalı. Böylelikle piyasada yapay tae-lep oluşmasına engel olmalı hatta bolluktan dolayı da satıcılar fiyat indirimine gitmelidirler. Tüketicilerin yapması gereken budur.
Nitekim bilinçli tüketiciler ilk gün marketlerde boş raflara bakmış ihtiyaçları kadar alışverişi yapmışlardır. Özellikle hijyenik ürünlerde fiyat artışı yaşanmış bunun üzerine tüketiciler internet üzerinden satışlara yönelmişlerdir.
Tüketicilerin yapması gereken fahiş fiyat artışı yaşanan ürünlerin fotoğraflarını, internet üzerinden satış yapanların ekran görüntülerini Ticaret Bakanlığı'nın Haksız Fiyat Artışı Şikayet Bildirim Sistemi'ne (HFA) bildirmeleri, ALO 175 hattına ihbarda bulunmaları veya CİMER üzerinden Ticaret Bakanlığı'na şikayetlerini iletmeleri gerekmektedir".
Fiyat farkları geri alınabilir mi?
Özellikle fiyatların fahiş fiyatlara ulaştığı temizlik ürünlerinde çok değişken fiyatlar görülmesi mümkün. Bu konu hakkında da konuşan Ağaoğlu fiyat farklarının geri alınabileceğini belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
"Şayet zorunluluktan ötürü 5 liralık maskeyi 150 liraya satın alan, 10 liralık kolonyaya 50 lira ödeyen tüketici olduysa; aradaki farkın kendisine iadesi için Tüketici Hakem Heyetleri'ne başvurmaları gerekmektedir. Tüketici Hakem Heyetleri, kaymakamlıklar ve il ticaret müdürlüklerindedir. Ayrıca Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurmak için internet üzerinden Tübis sistemi kullanılabilir."