Kennedy suikastı belgelerinin ortaya çıkardığı bazı bilinmeyenler
Kamuoyuyla paylaşılan Kennedy suikastı belgelerinden şu ana kadar bilmediğimiz neleri öğrendik?
ABD yönetimi, 22 Kasım 1963'te dönemin başkanı John F Kennedy'nin suikast sonucu öldürülmesiyle ile olarak şu ana kadar "gizli" kategorisinde bulunan 2 bin 800 belgeyi kamuoyunun erişimine açtığı bilgisini geçtiğimiz günlerde siz okurlarımızla paylaşmıştık.
Başkan Donald Trump, hakkında birçok komplo teorisi bulunan suikast hakkında, kamuoyunun bütün bilgilere erişim hakkı olması gerektiğini söylemişti.
Buna rağmen bazı resmi makamların karşı başvuruları nedeniyle hâlâ gizliliği kaldırılmayan belgeler var.
Dünya basınında yankı uyandıran binlerce dosyadan gazetecilerin ve okurların dikkatini çeken yeni bilgileri sizin için derledik.
Belgelerden bazıları, Lee Harvey Oswald'ın suikast öncesi aktiviteleri, Kennedy'nin ve Oswald'ın ölümünden önce alınan garip ihbarlar ve CIA'nin Fidel Castro'yu devirme çabaları gibi ayrıntılara yer veriyor.
Yayınlanan belgelerden birinde Kennedy yönetiminin resmi yetkililerince “Operation Bounty” adıyla hazırlanan darbe planının tanınmış Kübalı komünistleri ele vermeleri ve öldürmeleri için Kübalılara maddi destek vermeyi planladığı görülüyor. Bounty Operasyonunun temel hedefi, güvensiz ve istikrarsız bir ortam yaratarak Kübalı komünistlere baskı yapmak ve hükumeti devirmek. ABD'li yetkililer, Kübalılara ödülleri ve şartları açıklayan bir dizi broşür dağıtmayı planlamış. Teklif edilen ödüller hükumet yetkilileri için 100.000 dolar, daha alt kademedeki memurlar içinse 57.000 dolar. Castro içinse vaat edilen ödül sadece 2 sent.
1975’te üst düzey bir CIA yetkilisi olan Edward Lansdale ödülün 2 sent olmasını senatoya verdiği ifadede “Castro’yu Küba halkının gözünde küçük düşürmek için” diyerek açıklıyor. Lansdale, başta Vietnam ve Filipinler olmak üzere karşı blokta yer alan ülkelere yapılan operasyonların başındaki isim olarak biliniyordu. Bounty Operasyonu ise düzenlenmedi.
CIA raporuna göre Lee Harvey Oswald, Kennedy'nin öldürülmesinden birkaç hafta önce Mexico City'deki Sovyet Büyükelçiliğinde bir KGB ajanıyla görüştü. 28 Eylül 1963'te gerçekleşen görüşmeyi CIA, 1 Kasımda Oswald ve KGB ajanı arasında geçen bir telefon konuşmasından tespit etti. CIA, Kostikov'u, KGB'nin "sabotaj ve suikasttan sorumlu" olan 13. departmandaki bir ajan olarak tanımlıyordu. Oswald, Kostikov'a "Washington'da telgrafla ilgili yeni bir şey olup olmadığını" sorunca Kostikov ona olmadığı cevabını veriyor. CIA belgelerinde bahsi geçen telgrafla alakalı bir bilgi yok fakat genel kanı Oswald’ın basında adını ilk defa duyurduğu; 1959’da Moskova’ya giderek Sovyetler Birliğine vatandaşlık başvurusunda bulunmasıyla alakalı olduğu yönde. O dönem Sovyetler vatandaşlık başvurusunu reddetse de Oswald’ın ülkede birkaç yıl kalmasına izin vermişti. Sovyet yetkililer casusluk şüphesiyle Oswald’ı 2.5 yıl yaşayacağı ve ertesinde hayal kırıklığı içerisinde Dallas’a döneceği Minsk’e gönderdi. CIA belgelerinde, Oswald'ın Sovyetlerin talimatlarıyla veya KGB'den yardımla hareket ettiği yönünde bir ibare geçmiyor. Oswald, Deniz Piyadelerine katıldığı 17 yaşına kadar çocukluğu boyunca annesiyle beraber 20 sefer taşındı. Oswald’ın neden böyle bir suikastı gerçekleştirdiği kafanızda soru işaretleri bırakıyor olabilir. Bu soru işaretlerini gidermek için isterseniz Başkan Kennedy’ye bir de suikastçısının gözünden bakalım. Oswald’a göre Kennedy, 60 seçimlerinde McCartizmi sürdüren, İnsan Hakları konusunda ayak direten, Küba füze krizinde Castro’yu küçümseyen, aşırı sağın ve Castro karşıtlığının önünü açan, ABD Silahlı Kuvvetlerine ciddi yatırım yapan (1000 adet Balistik Füze yapımı gibi) bir başkandı. Bunlar Kennedy’nin 63 sonbaharında trajik ölümüyle azizleşmesinden önce sağ ve sol cenahlardan aldığı eleştirilerdi.
CIA belgelerine göre İngiliz yerel gazetelerinden Cambridge Evening News'in bir muhabirini suikastten 25 dakika önce arayan adını vermeyen bir kişi, büyük bir haber için Londra’daki ABD büyükelçiliğini aramasını söyledi. CIA başkan yardımcılarından birinin FBI başkanına yazdığı mektupta şöyle deniyor: "Arayan kişi Cambridge News muhabirine sadece büyük bir haber için Londra'daki ABD Büyükelçiliğini araması gerektiğini söyleyip telefonu kapatmış. Başkanın öldürüldüğü haberi duyulunca, muhabir Cambridge polisini arayarak kendisine böyle bir ihbarın yapıldığını bildiriyor, polis de MI5'a (İngiltere İç İstihbarat Servisi) haber veriyor. Önemli nokta ise MI5'in hesaplarına göre telefon aramasının başkanın vurulmasından 25 dakika önce yapılmış olması."
Rockefeller Komisyonu'nun 1975 tarihli “çok gizli” damgalı bir raporunda Kennedy yönetiminin Castro'ya suikast yapmak için mafyayı kiralama planları ayrıntılarıyla anlatılıyor. Raporda CIA’in Sam Giancana'ya Küba'ya giderek Castro'yu öldürmek üzere bir suikastçı kiralaması için 150.000 dolar ödeyecek bir aracı tuttuğu belirtiliyor. Giancana, Chicago'da tanınmış bir İtalyan mafya. Adalet Bakanı Robert F. Kennedy'nin CIA’in planının kovuşturmaya müdahale edeceği yönündeki endişeleri de raporda yer alıyor.
Raporda geçen ifadeye göre Bakan Kennedy, gelecekte bu kişilerin yargılanması zorlaşacağı endişesiyle CIA'in Adalet Bakanlığına başvurmadan önce mafyayı kullanmaması gerektiğini belirtiyor.
Kaynak: National Archives
Business Insider
Mepa News