'Kadın'ı bir Cemal Süreya gibi anlamak var hayatta, bir de hiç anlayamamak

HABER MERKEZİ , ÖMER FURKAN ÇINAR
Abone Ol

"Bir kadını ortadan ikiye böl…Yarısı annedir, yarısı çocuk, yarısı sevgili, yarısı aşk…Duyanlar bunu bilmez, görenler anlamaz bunu!Yarısı rivayettir, yarısı gece..."

Kendine has ifade zenginliği ve şiir birikimi ile edebiyat dünyasında İkinci Yeni'nin en önemli isimlerinden biridir Cemal Süreya... Bu akımın getirdiği “Aykırı anlatımın" peşinde olan sanatçı, şiirinde bireyin ve toplumun daha önce açığa çıkarılmamış hallerini ortaya koyar ki; "Kadın" bunların başında gelir.
Ona göre "Kadın", herhangi bir obje ya da bir madde olmaktan uzakta; hayattaki her şeyin temsilidir. Bu hissini neredeyse her satırına yansıtan Süreya'nın dizelerinde, kadının her halini görmek mümkündür.
Cemal Süreya şiirinde kadını her haliyle görmek mümkündür. Bazen bir sevgili, bazen bir anne ve bazen emekçi... "Nehirler Boyunca Kadınlar Gördüm"şiirindeki dizelerinde, Anadolu kadını
"Kızılırmak parça parça olasın
Bir parça ekmek siyah, on kuruşluk kına kırmızı
Taş toprak arasında türküler arasında
Karanlıkta bir yanları örtük bir yanları üryan
Kocaman gözleriyle oy anam bu kadar dokunaklı
Kimler ürkütmüş acaba bu kadar kadını" dizeleriyle tasvir eder.
Ülkü Tamer'in onun için yazdığı dizeler de, Süreya'nın kadına bakışının hakkını vermeye yetecektir.

Ölümünün 28. yılında saygı ile anıyoruz...

0.

Ölümünün 28. yılında saygı ile anıyoruz...

0. Şiirleri
Deneme, eleştiri, mektup ve çok sayıda farklı tür hakkında eserleri olan Süreya'nın şiirleri şöyledir:

Üvercinka (1958)
Göçebe (1965)
Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)
Sevda Sözleri (1984, Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni, Uçurumda Açan-1984- ile birlikte)
Güz Bitigi (1988)
Sıcak Nal (1988)
Sevda Sözleri (1990, 1995, tüm şiirleri)
Korkarak Vinç
Uzaktan Seviyorum Seni
0. "İddia uğruna" soyadını değiştirdi
Süreya'nın üvey kızı Gonca Uslu'nun iddiasına göre; soyadını değiştirmesi de bir iddiaya bağlı. Arkadaşıyla bir telefon numarası üzerine iddiaya giren sanatçı, kaybederse soyadındaki "Y" harfinden birini sildireceğini söyler. İddiayı kaybedince de değiştirmek zorunda kalır.
0. Cemal Süreya arşivi
9 Ocak 1990'da, İstanbul'da vefat eden sanatçının ölümünden sonra, adına bir şiir ödülü düzenlendi. 1997'de de Cemal Süreya arşivi yayınlandı.
0. Şiirlerinde geleneğe bağlı kaldı
İkinci yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılan Cemal Süreya'nın ilk şiiri "Şarkısı Beyaz" Mülkiye dergisinin 8 Ocak 1953 tarihli sayısında yayınlanır.
Geleneğe karşı olmasına rağmen, geleneği şiirinde en güzel kullanan şairlerdendir. Kendine özgü söyleyiş biçimi, şaşırtıcı buluşları, zengin birikimi ile; duyarlı, çarpıcı, yoğun ve diri imgeler kullanırdı.

0. Şiirlerini kendi dergilerinde yayınladı
Ağustos 1960'tan itibaren yalnızca dört sayı çıkarabildiği Papirüs Dergisini Haziran 1966- Mayıs 1970 arası 47, 1980-1981 arası iki sayı daha çıkardı.
Pazar Postası, Yeditepe, Oluşum, Türkiye Yazıları, Politika, Yeni Ulus, Aydınlık, Saçak, Yazko Somut, 2000'e Doğru gibi yayın organlarında şiir ve yazılarını yayımladı.

0. Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü'nü bitiren Süreya, Maliye Bakanlığı'nda müfettiş yardımcılığı ve müfettişlik, darphane müdürlüğü, Kültür Bakanlığı'nda kültür yayınları danışma kurulu üyeliği, Orta Doğu İktisat Bankası yönetim kurulu üyeliği ve 25 yılı aşkın Türk Dil Kurumu üyeliği görevlerinde bulunur. Yayın evlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik yapar.

0. Çocukluğu Erzincan'da geçer
Çocukluğunun ilk yıllarını Erzincan'da geçiren sanatçı, 1938'de Dersim İsyanı sonrasında ailesi ile Bilecik'e sürgün edilir. İlkokula İstanbul Beyoğlu'nda başlayan Süreya, üçüncü sınıfta Bilecik'te eğitim hayatına devam eder. Ardından Haydarpaşa Lisesi'ni kazanarak oradan mezun olur.
0. Cemal Süreya kimdir?
1931 Tunceli doğumlu Cemal Süreya'nın asıl adı Cemalettin Seber'dir. Türk şair ve yazar 9 Ocak 1990'da İstanbul'da vefat eder.