İtalya'nın Eski Başbakanı Silvio Berlusconi kimdir?

DUYGU GÖKTÜRK
Abone Ol

Silvio Berlusconi İtalya'nın hem eski başbakanı, hem medya patronu, hem de en zengin insanı… Aynı zamanda Berlusconi'yi dünyanın en güçlü isimleri arasında da görmek mümkün. Yaklaşık otuz yıldır İtalya siyaset sahnesinin hâkimi… Elinde çoğunluk oylarını idare eden asası ve koltuğunun altındaki devasa medya imparatorluğuyla siyaset dünyasının en renkli figürlerinden biriydi. Geçtiğimiz günlerde ise İtalya'nın Eski Başbakanı Silvio Berlusconi hayata veda etti. Profil'in yeni bölümünde "İtalya’nın Eski Başbakanı Silvio Berlusconi kimdir?" ve "Berlusconi neden öldü?" sorularına cevap aradık...

Silvio Berlusconi 29 Eylül 1936’da Milano’da dünyaya geldi. Orta sınıf bir ailede büyüdü. Babası bankacı, annesi de ev hanımıydı.

Ortaokulu Salesian Koleji’nde okudu. Ardından Milan Üniversitesi’nde hukuk eğitimi almaya başladı. 1961’de üniversiteden mezun oldu.

Son derece girişimci bir ruha sahipti. Kariyerine gayrimenkul geliştiricisi olarak başladı. On yıl içinde tahmin edebileceğinden daha büyük bir servete sahip olarak zengin oldu.

Forbes dergisi Berlusconi’nin servetinin 6 milyar dolar olduğunu ve İtalya’nın en zengin altıncı insanı olduğunu açıkladı.

Peki Berlusconi bu kadar büyük bir servete sahip olmayı nasıl başardı? Berlusconi bu ihtişamlı hayata bir günde sahip olmadı. Onun da geçmişinde hatırlamak istemediği yıllar vardı. Uzun yıllar öncesinde turistlere hediyelik eşya satmaya çalışan bir gençti. Hatta vapurlarda kukla oynatarak geçimini sağlıyordu. Yıllar sonra medya patronuna dönüşen bu adam eskiden paparazzilik bile yapmıştı.

Bir dergide çalışmaya başladı. O yıllarda yemek yemek için bile zar zor para buluyordu. “Kalacak yerim yok” diyerek, yöneticisinden para istediği günler olmuştu.

Ama çok zekiydi. Girişimci bir ruha sahipti. Birkaç yıl sonra derginin temsilcisi olmayı teklif etti. Kısa sürede dergi hızla yükseldi ve bir milyon satmaya başladı. Ergi çok satmaya başlayınca anlaşma yeniden gözden geçirildi. Berlusconi yeni anlaşmanın maddelerinden birinde öyle bir değişiklik yaptı ki, sözleşmeyi tekrar değiştirmek mümkün olmadı. Bu yolla milyonlara sahip oldu. Zenginleşince televizyon işine girdi.

1974’te kablolu yayın yapan Telemilano’yu kurdu. Bu ulusal yayıncılık tekeline doğrudan meydan okumak demekti. Berlusconi giderek daha güçlü bir medya patronu oluyordu.

Altı yıl sonra, 1980’de İtalya’nın ilk ticari televizyonu olan Kanal 5’i kurdu. Televizyon sektöründe de başarılı olmuştu. Artık ona dur diyecek kimse yoktu. Zaten onun da durmaya niyeti yoktu.

On yıl içinde iş dünyasında oldukça güçlü ve sarsılması zor bir yer edinmişti. Televizyon kanallarının yanı sıra Milan futbol takımından perakendeciliğe kadar pek çok sektörde adı anılmaya başlandı.

Milan spor kulübünün başkanlığını yaptı. Bu dönemde büyük bir sempati topladı. 1986’dan beri Milan’ın hisselerini elinde tutuyordu. 2017’de dev kulübü 740 milyon Euro karşılığında Çinli bir şirkete sattı. Milan’a başkanlık yaptığı 31 yıl boyunca 29 şampiyonluk yaşadı.

Berlusconi bütün şirketlerini Fininvest Holding çatısı altına toplamaya karar verdi. O artık, Fininvest Holding’in altında 150’den fazla şirketin sahibiydi.

İş dünyasındaki gücü ona yeterli gelmemeye başladı. Siyaset sahnesinde de kendine yer bulmak, sahip olduğu gücü siyasi arenada pekiştirmek istiyordu.

Siyasi kariyeri 1994’te başladı. Aynı yıl yapılacak olan İtalya genel seçimlerinin hemen öncesinde Forza İtalya partisini kurdu. Siyasete yönelen Berlusconi, başarılı pazarlama stratejileri ve gülü iletişim becerileri sayesinde kısa sürede başbakanlık koltuğuna oturmayı başardı. Süreç hızlı gelişti ama yine aynı şekilde hızlı sona erdi. Sorunlar peşini bırakmıyordu.

Mayıs 1994’te göreve geldikten kısa bir süre sonra hakkında yolsuzluk soruşturması açıldı. Bunun yanı sıra iktidar koalisyonu içindeki anlaşmazlıklar giderek şiddetleniyordu. Güvensizlik oyu yaklaşırken Berlusconi bu durumdan en az darbe alarak kurtulmayı hedefledi Aralık 1994’te ise başbakanlık görevinden istifa etti. Böylece Berlusconi’nin ilk başbakanlık süresi sadece dokuz ay sürdü.

Kısa süren Başbakanlık serüveninin ardından hakkında dolandırıcılık ve yoksuzluk suçlamasıyla dava açıldı. Hapse atılmasına karar verilse de bu karar bozuldu. Davanın ardından Berlusconi iyice eleştiri toplamaya başladı. En büyük eleştiri ise İtalyan medyasının çoğunu kontrol etmesi üzerine geliyordu. Ama bütün eleştirilere rağmen Forza İtalya partisinin başında kalmayı başardı.

Berlusconi 2001 seçimlerinde merkez sağ koalisyonla tekrar İtalya’nın Başbakanı oldu. Vaatleri arasında vergi indirimi, daha fazla iş imkânı ve yüksek emekli maaşı vardı. Onun başkanlık görevini tekrar devralmasını sağlayan bu vaatlerdi.

Belusconi’nin kurduğu ikinci hükümet, İtalya tarihinde İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en uzun süreli hükümet oldu. 2006’ya gelindiğinde başbakanlık seçimlerini solcu rakibi Romano Prodi’ye yenilerek kaybetti.

2006’daki seçimleri kaybetse de bu, onun son başbakanlık dönemi değildi. 2008’de yeniden göreve gelmeyi başardı.

Berlusconi 1994-1995, 2001-2006 ve 2008-2011 yılları arasındaki dönemlerde İtalya Başbakanı olarak görev yaptı. İtalya’nın en uzun süre görev yapan Başbakanı olarak tarihe geçti.

2009’da dönemin Almanya Başbakanı Angela Merkel ile kameralar önünde yaşadıkları dünya siyaset tarihinin unutulmazları arasına girdi. Nisan 2009''da Almanya''da düzenlenen NATO Zirvesi''nde konukları karşılama görevi, dönemin Almanya Başbakanı Angela Merkel''e düşmüştü. Diğer liderleri tek tek karşılayan Merkel, sıra Berlusconi''ye geldiğinde kırmızı halının üzerinde dakikalarca beklemek zorunda kalmıştı. Bu esnada Merkel şaşkına dönerken, karşıladığı diğer liderlere de kendisini uzun süre bekleten Berlusconi'yi göstermiş ve bu hareketiyle mizah konusu olmuştu.

2011’e gelindiğinde Berlusconi için düşüş dönemi başladı. Borç krizi patlak verdi. Parti içinde de sert bir bölünme yaşanıyordu. Aynı zamanda Berlusconi’nin özel konutundaki partiler büyük eleştiri topladı ve Berlusconi görevinden uzaklaştırılmak istendi. O kendi sonunu kendi elleriyle hazırlıyordu.

İki yıl sonra medya şirketleri üzerinden vergi kaçırmakla suçlandı. İtalyan Senatosu Berlusconi’nin ihraç edilmesine karar verdi ve beş yıl süreyle kamu görevlerinde bulunması yasaklandı. Bu kararla pek çok kişi Berlusconi’nin kalıcı olarak siyaset sahnesinden ayrılacağını düşünse de o, sadece kısa bir süre için ortadan kaybolacaktı…

Siyaset sahnesinden kısa bir süre için çekilmesini sağlık sorunları izledi. 2016’da kalp krizi geçirerek ölümle burun buruna geldi. 2019’da da bağırsak ameliyatı oldu. Ama sağlık sorunlarına rağmen siyasi geri dönüşünü yapmak için hazırdı.

Vergi kaçakçılığı suçundan kamu hizmetlerinden men edilme cezasını çektikten sonra mahkeme Berlusconi’nin kamu hizmetine devam etmesine karar verdi. 2019’da, kamu görevinden men edildikten yaklaşık on yıl sonra, 82 yaşındayken Avrupa Parlamentosu’nda sandalye kazanarak siyaset sahnesine dönüş yaptı.

Geride bıraktığımız birkaç yıl boyunca İtalya’da milliyetçi popülizm dalgası giderek güçlenmeye başladı. Berlusconi de bu siyasi ortama uyum sağladı. O, ılımlı merkez sağın Avrupa Birliği yanlısı tarafındaydı.

Partisi Forza İtalya, Avrupa Merkez Bankası’nın eski başkanı Mario Draghi’nin liderliğindeki ulusal birlik koalisyonuna katılmıştı.

2022’nin Eylül ayında İtalya’da tekrar seçime gidildi. 2018’deki seçimlerde Forza İtalya partisi düşüşteydi. Ama 2022 seçimlerinde çok daha iyi bir performans göstererek oyların büyük bir bölümünü kazandı.

Böylece İtalya’nın yeni Başbakanı aşırı sağcı aday Giorgia Meloni oldu. İtalya tarihinde ilk defa başbakanlık koltuğuna bir kadın siyasetçi oturacaktı. Bu sadece Meloni’nin değil, aynı zamanda Berlusconi’nin de zaferiydi. Berlusconi, merkez sağ koalisyondaki diğer iki radikal parti üzerinde ılımlı bir etki uygulama sözü verdi.

İki evlilik yaptı. 1965’te Carla Dall’Oglio ile hayatını birleştirdi. İkinci evliliğini ise 1985’te Veronica Lario’yla yaptı. Yaptığı evliliklerden beş çocuk sahibi oldu. Ama bu ilişkileri sadece resmiyet kazananlardı. Berlusconi’nin pek çok ilişkisi olmuştu. Kendinden yaşça küçük kişilerle yaşadığı bu ilişkilerle de sık sık gündeme geldi.

Adı cinsel saldırı davalarına da karıştı. Geçtiğimiz aylarda cinsel saldırı davasındaki tanıklara rüşvet vermesi gerekçe gösterilerek hâkim karşısına çıktı. Ama bu davadan da beraat etti.

Berlusconi bir süredir İtalya’da bir hastanede kronik lösemi tedavisi görüyordu. Uzun süre tedavi gördükten sonra durumu iyiye gitse de akciğerlerine yayılan enfeksiyon onu çok yormuştu. Artık tedaviye cevap vermiyordu. 12 Haziran 2023’te, doğduğu yer olan Milano’da hayata gözlerini yumdu. Öldüğünde 86 yaşındaydı.

Berlusconi için ülkesinde ulusal yas ilan edildi. Bayraklar yarıya indirildi. Hayatı boyunca siyasi rakipleriyle girdiği tartışmalarla gündeme gelen Berlusconi bu kez de ölümünden sonra ulusal yas ilan edilmesiyle tartışılmaya başlandı. Çünkü İtalya tarihinde ilk kez eski bir başbakan için ulusal yas ilan ediliyordu.

Berlusconi, siyasetle ilgilenmeye başladığı 1994’ten bu yana bitmeyen soruşturmalar ve mahkemelerin merkezinde bir hayat sürdü. Pek çok kez yargılansa da sadece vergi kaçaklığından suçlu bulundu. O siyaset sahnesinin en renkli figürlerinden biriydi. Ve renkli bir karaktere sahip olan Berlusconi, İtalya’nın en uzun süre görev yapan Başbakanı olarak bu şekilde anılmaya devam edecek…