İstanbul'daki 'çatlaklar' depremin habercisi mi?
● İstanbul Esenyurt, Sancaktepe ve Avcılar'da oluşan çatlaklar İstanbulluları paniğe sevk etti.
● Bölgedeki çatlaklara sebep olan kaymaların en yoğun olduğu zamanlar mart, nisan ve mayısın ilk haftası olarak tespit edildi.
● Çatlakların sebebi İstanbul'un altında genel bir hareketlenmeden değil, bölgenin yapısı ve yağmur sularının yeraltına inmesi ile ilişkilendiriliyor.
● Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, yeraltındaki kirli katmanlar üzerinde toplanan yağmur sularının sabunsu bir yapıya dönüşmesi sonucu yapıların hareket ettiğini açıkladı.
Esenyurt'a bağlı Güzelyurt mahallesi, Ertuğrulgazi ve Orhangazi caddelerinde meydana gelen çatlaklar paniğe neden olmuş ve çevredeki binalar boşaltılmıştı.
Ardından Sancaktepe ve Avcılar'da da benzer çatlakların meydana gelmesi 'İstanbul'da genel bir zemin harekete mi var?' sorusunu akıllara getirdi. Avcılar’daki Ambarlı Mahallesi’nde çökme riski bulunarak 5 katlı binanın boşaltılması ardından bölgedeki diğer binalar da mercek altına alındı.
İstanbul'daki çatlaklar ne anlama geliyor?
İklim değişikliği yağış rejiminin değişmesi gibi sebeplerden dolayı zeminin hareketliliği artıyor. Bu hareketlerin artması ile de zemini tutan dolgular, yarmalar, yüksek eğim olan alanlarda heyelan riski artış gösteriyor.
- Zemindeki hareketliliğe bağlı olarak zemin yükü çekemiyor ve yıkım veya çatlaklar meydana geliyor.
GZT'nin ulaştığı Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, İstanbul'daki yer kaymalarının en yoğun olarak yaşandığı yerlerden birisinin Esenyurt olduğuna işaret ederek, 1989 ve 1992 yılları arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi adına bölgede yer çalışmalarını yaptığını söyledi. Ercan, "O bölgede kayan ve kaymaya aday olan yerler belirlenmişti. Oraları biz yapı yasaklı alanlar diye sınırlamıştık ancak zaman içinde belediyeler o bölgeleri yapılaşmaya açtı." dedi.
Sabunsu katman
Kaymaların en yoğun olduğu zamanların mart, nisan ve mayısın ilk haftası olduğuna dikkati çeken Ahmet Ercan, "Oralar şuan kayıyor ilerde de bu kaymaya devam edecek. Kaymaların ana nedeni yağmurlarla yağışların yeraltına inmesidir. Yeraltında kirli katmanlar üzerinde bu yağışlar toplanır. O kirli katmanlar yağışların etkisiyle sabunsu bir yapıya dönüşür. Katmanın üstüne ağırlık binince de o sabunsu yapı kaymaya başlar. Biz buna uçkun diyoruz yani yer kayması." ifadelerini kullandı.
Çatlakların çözümü var mı?
Çatlakların durdurulmasının genelikle olası olmadığını söyleyen Ercan şöyle konuştu:
"Uçkun alanlarının belirlenmesi için ayrıntılı jeofizik araştırmalar yapılır. Bu araştırmaların ardından o bölgeler sınırlandırılır. Şu veya bu koşulda oraların imara açılmaması gerekir. Burada yaşanan evlerden gelen bir sorun değil yerden gelen bir sorun.
Avcılar'ın da bulunduğu bölgede birinci derece kayma bölgesidir. Bu yapılar yapılmadan, önlemler alınmalıydı. Bunların hepsinin karakteri aynı 17 dereceden fazla olan o bölgedeki her yer kaymaya adaydır.
Bu kaymalar yaklaşık 10 milyon yıldır devam ediyor. Bu bölge denizden yukarı çıkmıştır ve bu kaymalar önümüzdeki yüzyıllar boyunca da devam edecektir.
Çözümü, uçkun alanlarının belirlenerek imara kapatılması, derin köklü ağaçların bölgeye dikilmesi kayma alanlarının hemen dışında su kuyuları kazılarak su kuyularında suların toplanması hedeflenerek suyun o bölgeye girmemesi sağlanır."
"Binalarımız kötü sınav vermeye devam ediyor"
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nda görevli Dr. Ramazan Demirtaş ise sosyal medya hesabından konuya ilişkin açıklamalarda bulundu. Demirtaş, "Deprem olmaksızın binalarımız kötü sınav vermeye ve UYARMAYA devam ediyor!" dedi.
Ramazan Demirtaş konuyu, "İstanbul, Esenyurt'ta, Güzelyurt Mahallesi'nde saat 19.30 sıralarında yolda çökmeler meydana gelirken bir apartmanda çatlaklar oluştu ve çevredeki 30 bina boşaltıldı." sözleriyle özetledi.