'İstanbul'a meteor düştü' iddiası paniğe neden oldu: Peki meteor düşerse ne olur?

Sosyal medyada fotoğraflar paylaşılarak Türkiye'ye meteor düştüğü iddia edildi. Birçok ilden görüldüğü öne sürülen meteorun ne olduğu ve nereye düştüğü merak edildi.

Olayla ilgili pek çok görüntü paylaşılırken, düştüğü söylenen parçanın fotoğraflarda yeşil renkte olduğu görüldü. Ancak konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama gelmedi.

Kimi vatandaşlar olaya tanıklık ettiğini anlatırken, kimisi ise görüntülerin montaj olduğunu ve daha önce Hindistan'da çekilen bir göktaşına ait olduğunu söyledi.

Meteor nedir?

Göktaşı ya da meteorit, uzaydan Dünya yüzeyine düşen maddelerin genel adıdır. Meteorit düşen nesnenin katı bir kalıntısıdır. Bu nesne kuyruklu yıldız, asteroit veya meteordur. Bütün bunlar dış uzaydan herhangi bir gezegene veya Dünya'nın atmosferine girer ve genellikle de yeryüzüne ulaşamadan eriyerek atmosfere karışırlar. Objeler dünyanın atmosferine girdiği andan itibaren sürtünme, basınç ve diğer kimyasal etkileşimlerin de sonucu olarak ısınmaya ve sonrasında bu ısıyı yaymaya başlar. Böylece meteora dönüşmüş olur ve "ateş topu" oluşturur. Kayan yıldız olarak da bilinir. Astronomlar en parlak olanlara bolit derler. Gök taşlarının atmosferi aşıp da bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.

Gök taşları, Dünya atmosferine saniyede 11–72 km arasında değişen bir hızla girerler. Sürtünmeden meydana gelen ısıdan dolayı büyük bir kısmı eriyerek toz parçacıkları halinde yeryüzüne inebilir. Büyük gök taşları atmosferde gözlenebilir. Düzenli olarak her sene gerçekleşen meteor yağmurları bulunmaktadır. Bu yağmurlardan en çok bilineni ise Perseid yağmurudur.

Meteor düşmesi neden olur?

Uzaydaki objeler dünyanın atmosferine girdiği andan itibaren sürtünme, basınç ve diğer kimyasal etkileşimlerin de sonucu olarak ısınmaya ve sonrasında bu ısıyı yaymaya başlamaktadır. Bununla beraber meteora dönüşmüş olur ve "ateş topu" oluşturur. Kayan yıldız olarak da bilinmektedir. Astronomlar en parlak olanlara bolit denir. Gök taşlarının atmosferi aşıp da bırakmış olduğu etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir.

Ayrıca jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Fakat bu taşların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşmektedir.

Meteor Dünya'ya çarparsa ne olur?

Amerikan Ulusal Araştırma Konseyi, ABD Kongresi için hazırladığı raporda, dünyaya bir göktaşı çarpması durumunda neler yaşanacağını ve bu felaketi önleme yöntemlerini araştırdı.

Raporda, dünyaya çarpacak göktaşlarının, çaplarına göre ne kadar zarar vereceği ve neler ile karşılanacağı tek tek anlatıldı:

* Çapı 1 ila 10 metre olursa: Çarpışma, önlemler alındığında, birkaç saat veya gün önce belirlenebiliyor. Bu durumda, insanlara meteorun düşmesi beklenen yerde, dışarı çıkmamaları, pencerelerden uzak durmaları veya gökyüzüne direk bakmamaları tavsiye edilir. Maddi zararlar görülebilir. Cep telefonu veya internette de aksaklıklar olabilir.

* Çapı 10 ile 25 metre: Bu yüzyılda büyük olasılıkla bekleniyor. Göktaşı düştüğü yerde 10'larca kilometre çapında zarar verebilir. Diğer doğal afetlerde olduğu gibi bu bölgelerde yaşayanlar, önceden haber verilerek tahliye edilir. Aksi takdirde, ölümler olabilir.

* Çapı 25 ile 100 metre: Karşı karşıya kalacağımız şey kitlesel panik, bina yangınları, sosyal kargalaşa, çok sayıda ölüm ve yaralanmalar olabilir.

* Çapı 100 metreden fazla olduğunda:Bu durumda da insanlık İkinci Dünya Savaşı, Güney Asya'daki Tsunami felaketi, büyük depremler gibi büyük felaketler yaşayabilir. On binlerce ölüm olabilir.

* Daha büyük göktaşları: Gerekli önlemler alırsa, dünya bu kadar büyük göktaşlarını 10'larca yıl önceden belirleyebilir. Önlemek mümkün olmazsa, felaketten sağ kalan olursa, onların nasıl yaşayacağı hakkında yeni sosyal yasalar, yeni teknolojiler, geliştirilebilir.

Dünya göktaşından nasıl kurtulur?

Göktaşı çarpmalarında asıl önemli şey, sivil savunmadır. Göktaşları, saatler veya haftalar öncesinde belirlenebilir.

1- Yavaşça İttirme: Göktaşının yörüngesi, dışarıdan darbe ile değiştirilebilir. Çapı 100 metre veya daha küçük göktaşları için geçerli olabilir.

2- Kinetik Patlatma: Büyük bir göktaşı, eş değer büyüklükteki başka uzay mekikleri tarafından, patlatılabilir. Ancak sonrasında küçük parçaların riski devam edecektir. 2006 yılında NASA tarafından Deep Impact görevinde kullanıldı.

3- Nükleer saldırı: Bu insanlığın son çaresi olacaktır. Nükleer bomba, çapı birkaç kilometreden fazla olan göktaşları için kullanılabilir.