İnsanlık tarihi yeniden yazılacak: Stonehenge'in kaynağı değişti
İngiliz ve Avustralyalı bilim insanlarının katkısıyla yapılan araştırma, İngiltere'de bulunan 4 ya da 5 bin yıllık olduğu tahmin edilen Stonehenge'deki taşlardan birinin İskoçya'dan getirilmiş olabileceğini ortaya çıktı.
Stonehenge'in merkezindeki Galler'den geldiği düşünülen "Sunak Taşı"nın aslında İskoçya'nın kuzeyinden geldiği ortaya çıktı. Yeni araştırma, taşın mineral analizleri sonucunda Orkney adalarına ait olduğunu belirledi. Bu keşif, Neolitik dönemden bugüne kadar bilinen birçok bilgiyi yeniden gözden geçirmemizi sağlıyor ve Britanya'nın tarihini köklü bir şekilde değiştirecek.
Nature dergisinde yayımlanan araştırmada İngiltere'nin en önemli tarihi anıtlarından Stonehenge'deki taşların kimyasal yapısı incelendi.
İnceleme sonucu yapıdaki taşlardan birinin İskoçya'dan getirilmiş olma ihtimali "çok yüksek" bulundu.
Araştırmacılar, bu taşın yaklaşık 750 kilometre uzaklıktaki İskoçya'nın kuzeydoğusundan sürüklenerek veya yüzdürülerek getirildiğinin tahmin edildiğini belirtti.
Çalışmanın yazarlarından University College London'dan (UCL) Rob Ixer, "(Söz konusu keşif) Yalnızca Stonehenge değil tüm geç Neolitik Dönem hakkındaki düşüncelerimizi de değiştiriyor." değerlendirmesinde bulundu.
İngiltere'nin güneybatısında, Salisbury Plain'in ortasında yer alan Stonehenge, antik dünyanın en etkileyici yapılarından biri olarak kabul ediliyor.
Ancak Stonehenge'in yaklaşık 5 bin yıl önce nasıl ortaya çıktığı konusundaki tartışmalar hala devam etmekte.
Arkeologlar, bir asırdan fazla bir süredir Stonehenge'deki taşların bir kısmının Galler'den geldiğini ve bir şekilde 200 km uzaklıktaki Salisbury Ovası'ndaki Neolitik anıtın bulunduğu yere taşındığını biliniyordu.
Şimdi ise "ilgi çekici" bir araştırma, Stonehenge'in merkezindeki megalitlerden birinin aslında Gallerden gelmediğini öne sürdü.
Nature dergisininde yayımlanan çalışma sonucunda bu zamana kadar Gallerden geldiği düşünülen mavi taşlarla birlikte sınıflandırılan "Sunak taşı"nın İskoçya'nın kuzeyinden geldiği keşfedildi.
Taşın jeolojik yapısındaki kimyasal analizine dayanarak bu devasa kayanın İskoçya'dan geldiği ortaya çıktı.
Yeni analiz için araştırmacılar, Sunak Taşı’ndan alınan iki parçanın mineral tanelerini incelediler ve bunun zirkon, apatit ve rutil gibi bol miktarda mineraller içerdiğini ortaya çıkardılar.
Araştırmacılar, mineral bileşiminin Orcadian Havzası’ndaki kayalarla eşleştiğini keşfettiler. Orcadian Havzası, kuzeydoğu İskoçya’yı, Orkney ve Shetland adalarını kapsayan bir bölge ve Stonehenge’e yaklaşık 750 kilometre uzaklıkta.
Tarih yeniden yazılıyor
Sunak Taşı’nın bazı mineral tanelerinin 1 milyar ila 2 milyar yaşında olduğunu bulundu.
Araştırma ekibi Sunak Taşı'nın muhtemelen Orkney adalarından taşınmış olmasının "sadece Stonehenge hakkında düşündüklerimizi değil, tüm Geç Neolitik hakkında düşündüklerimizi değiştireceğini" dile getirdiler.
Ekip, keşfin Britanya Adaları'nın tamamındaki Neolitik nüfuslar arasındaki ilişkileri tamamen yeniden yazıldığını açıkladı.
Sunak taşı adalardan nasıl taşındı?
Adalardan yolculuğuna su üzerinde başlamış olmalı ve deniz ve kara taşımacılığını içermeliydi. Bu, basit bir iş değil. ''Araştırmacılar, taşın yolculuğu hakkında sadece tahminler yapabilseler de, bu kadar ağır bir yükü taşımak için Orcadian Havzası ile güney İngiltere arasında deniz taşımacılık rotası” içeren toplumsal bir koordinasyon gerektirdiğini düşünüyorlar.