Hepsinin bir sebebi var: 'Süpermarketlerdeki dizayn hakkında her şey'
NAZİF MENTEŞ
Hemen hemen her günümüzün büyük bir bölümünü geçirdiğimiz, mahalle bakkallarının sayısını ve önemini bile azaltmayı başaran süpermarketler birçok açıdan büyük bir özenle tasarlanıyor. Süpermarketlerdeki akışı kusursuz hale getiren tasarımda küçük ama oldukça önemli onlarca farklı detay mevcut. Süpermarketlerde, müşterinin her adımı önceden hesap ediliyor.
Süpermarketlerin alışveriş yaparken dikkat edilmeyen fakat her bir adımı onlarca farklı filtreden geçirildikten sonra kararlaştırılan tasarım detayları müşteri-süpermarket ilişkisini yönlendirmeye yetiyor. Süpermarket tasarımcıları, hiçbir detayı atlamadığı gibi müşterileri 'alışverişe yönlendirmek' konusunda da oldukça başarılı. Sıraladığımız 10 farklı 'süpermarket davranışının 10'u da birbirinden ilgi çekici diyebiliriz.
1. Kapı önünde müşterileri karşılayan ve süpermarkete davet edenlerin en büyük faydası nezaket konusunda değil; hırsızlıkların azaltılması konusunda gerçekleşiyor. Davetle girilen yerlerde hırsızlık oranının düştüğü istatistiki bir veri.
2. Marketin hemen girişindeki bölümün temel amacı 'müşterinin gazını almak' diyebiliriz. Genelde promosyon ürünleri ve dergiler girişe yerleştirilir. Amaç; içeride yapacak 'çok şeyi' olan müşteriyi yormamak ve alışveriş sürecine içerde devam etmesini sağlamak...
3. Giriş sonrasındaki bölüm genellikle sebze ve meyve reyonu olarak planlanır. Bu reyonun orada olma sebebi temel ihtiyaç olan 'karın doyurma' meselesine getirdiği çözüm olarak değerlendirilebilir. İnsan, burada gerekli şeyleri aldıktan sonra satın alacağı ıvır zıvır için vicdan azabı çekmeyecektir.
4. Süt, yumurta gibi taze ve günlük ürünler genellikle süpermarketin en arka tarafına konuşlandırılır. Çünkü onlar ne olursa olsun alınacaktır. Onların bulunması için kat edilen yolda başka ürünlerin keşfedilmesi hedeflenir.
5. Alışveriş araçları ve sepetleri daha fazla ürün satın alınmasını sağlamak için büyükçe yapılır. Deneylerde, boyutu iki katına çıkarınca tüketimin yüzde 19 oranında arttığı gözlemlenmiştir.
6. Süpermarket içerisinde ekmek, kurabiye, pasta yapan ve satan fırınların temel amacı etrafa saldığı kokularla insanları acıktırmak ve daha fazla sayıda şey aldırmaktır.
7. Süpermarketlerde müşteriler için tazeliği çağrıştırması amacıyla sebzelerin üzerine sprey ile su püskürtülür. Bu sular, ürünleri taze göstermenin yanında tartıda daha ağır gelmelerini de sağlayacaktır.
8. Market raflarında en kıymetli alan göz hizasıdır. Bu nedenle, marketler bu hizaya yerleştireceği ürünler için üreticilerden ekstra para alır. Zira insan genelde yukarı ve aşağıdaki seçeneklere bakmaz.
9. Müşterilerin büyük bir kısmı kasa sırasında satın almaktan vazgeçer! Bu nedenle marketler kasa sıralarını mümkün olduğunca dar yapar ve sepetinizdekileri çıkartıp koymanıza yol açacak boş yer bırakmamaya gayret eder.
10. Süpermarkette çalınan ses ve müzikler müşterileri yavaşlatmak üzerine kurgulanmıştır. Markette süratin felaket olduğuna inanılır.