Facebook'un intiharları durdurma çabası, Silikon Vadisi şirketleri ve sağlık uzmanları arasında kopukluk olduğunu gösteriyor
● Facebook, 'intihar izleme aracı' sayesinde kullanıcıların paylaşım ve yorumları dikkate alarak intihara meyilli olup olmadığını etraflıca analiz edebiliyor.
● Bir Harward psikiyatrı ise aracın yanlış insanlara güvenerek zihinsel sağlık krizlerini artırarak sağlık sorunlarını daha da belirgin hale getirebileceğinden endişeleniyor.
● Şirket, bu aracın 'sağlık araştırması' olduğunu düşünmüyor ve nasıl çalıştığı veya başarılı olup olmadığıyla alakalı herhangi bir bilgi yayınlamıyor.
Facebook, Twitter ve Instagramne yazık ki intihar eden kişiler tarafından bir 'canlı yayın' aracı olarak kullanılıyor. Son yıllarda artan örnekler karşısında her üç platform da önlem almaya çalışıyor. Ancak şu ana kadar pek bir başarı sağlanmış değil.
Sağlık uzmanlarıyla arada kopukluk var
Yeni raporlar, Facebook'un intiharları durdurma çabasının Silikon Vadisi şirketleri ve sağlık uzmanları arasında endişe verici bir boşluk olduğunu ortaya koyuyor. Ancak durumu özetlemesi sebebiyle biraz geriye dönmek gerekiyor.
Bazı personeller, şirketin Palo Alto'daki genel merkezinin yakınındaki iki lisede kümeleşme meydana geldiği günden bu yana intihar konusunu düşünüyordu. Sonra her şey kişisel forma bürünmeye başladı.
Şirket, Facebook Live adlı yayın aracını başlattıktan sonra birkaç kişi intihar ederken bu servisi kullandı. Önce 14 yaşında bir kız sonra 33 yaşındaki bir adam Facebook Live aracılığıyla intiharı canlı olarak yayınladılar. Ardından Türkiye'de de benzer durumlar yaşanmaya başladı.
İntihar izleme algoritması işe yarıyor mu?
Mark Zuckerberg liderliğindeki Facebook, güvenlik ve gizlilik ekibine bu konuda bir şeyler yaptırmak için görev verdi. Sonuç olarak 2017'den bu yana yürütülen 'intihar izleme algoritması' ortaya çıktı.
Bu algoritma birçok farklı parametreyi göz önünde bulundurarak intihar niyetini belli eden kişileri analiz ediyor. Ayrıca bunu yaparken yalnızca paylaşımları değil, yorumları da baz alarak genel bir değerlendirme çıkarıyor. Buraya kadar her şey normal. Bu aşamadan sonra ise devreye sağlık görevlileri giriyor. Daha doğrusu İntihar edebilecek kişi analiz edildiğinde ardından içerik denetleyicisine ve daha sonrasında ise acil durum sağlık müdahale ekibine bilgi gönderiliyor.
Harward Psikiyatri ve Teknoloji Uzmanı John Torous, bu tip bir aracın varlığını geçen sene öğrendiğini söylüyor. Üstelik bu sistemin kişilere aslında yarardan fazla zarar getirebileceğinden bahsediyor.
Torous, geçen hafta Business Insider'a verdiği röportajda 'Biz halk olarak bu büyük deneye katılıyoruz; ancak yararlı olup olmadığını bilmiyoruz' dedi. Torous, bilimsel araştırma konusunda Microsoft gibi teknoloji devleriyle işbirliği yaparak yıllarını harcayan bir isim. Dolayısıyla bu tip bir servisten geç haberi olmasının asıl kaynağı aslında Facebook. Çünkü şirket intihar izleme algoritması hakkında araştırmacı ya da diğer kaynaklarla hiçbir bilgi paylaşmadı. Üstelik Facebook bu araçların nasıl çalıştığı hakkında herhangi bir veri yayınlamadı.
Facebook'un küresel emniyet müdürü Antigone Davis, daha önce Business Insider'a verdiği demeçte, 'İnsanları destekleyici topluluklara bağlama işindeyiz.' demişti. Yani aslında ruh sağlığı düzelten bir hayır kuruluşu olmadıklarından bahsetmişti.
Ancak araç hakkında halka açık çok fazla bilgi olmadığından Torous, Facebook'un intihar izleme aracıyla ilgili büyük soruları cevaplamanın imkansız olduğundan bahsediyor. Aracın yanlış kullanıcılara ev sahipliği yapmasından, platformdaki gereksiz tartışmalardan zihinsel sağlık krizinin tırmanmasından insanların zarar görebileceğini ifade ediyor.
İntiharın öngörülmesindeki zorlu konulara aşina olan Torous, intihar izleme aracıyla ilgili bunun nasıl gerçekleştiği konusunda epey şüpheci. Araştırmaların 64 farklı intihar tahmin modelini analiz ettiği ve modellerin bir intihar girişimini başarılı şekilde önceden tahmin edemediğine karar verdiği 17 çalışmanın gözden geçirilmesine işaret ediyor. Asıl muamma ise doğru ya da yanlış insanların işaretlenip işaretlenmediği. Ya da erken ya da geç işaretleme yapılıp buna göre sonuçlar alınıp alınmadığı da ayrı bir merak konusu.