Egemenlik çatışması: Libya'da havaalanı savaşları
● Halife Hafter'e bağlı güçler, başkent Trablus etrafındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) güçlerinin savunmasını karada kıramadıkları için çıkmaza giren savaşı hava egemenliğiyle kazanmaya çalışıyor.
● Hafter, UMH'nin hava gücünü zayıflatarak savaş dışı bırakmak için askeri-sivil ayrımı yapmadan havaalanlarına yönelik saldırılar düzenliyor.
● UMH'nin hava güçleri de Hafter'in kullandığı havaalanlarını hedef alıyor. Hafter güçlerinin Zuvara'daki sivil havalimanını hedef alması uluslararası kamuoyunun tepkisini çekmişti.
Libya'nın başkenti Trablus ve çevresinde 4 Nisan'dan bu yana devam eden savaşta Halife Hafter'e bağlı güçlerin Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) savunmasını kıramaması nedeniyle son dönemde saldırıların ağırlık merkezi hava sahasına kaydı.
Hafter istediğini alamıyor
Trablus ve çevresindeki savaşta, ülkenin doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter, UMH birliklerinin savunma duvarını aşamadığı için bir çıkmaz yaşanıyor.
Hafter güçleri kara savaşlarında UMH'nin savunma hatlarına takıldı. Bu nedenle UMH'nin hava gücünü zayıflatarak saf dışı bırakmak isteyen Hafter güçleri, meşru yönetim ile bölgede yaşayan sivillerin dış dünyayla bağlantısını kesmek amacıyla askeri-sivil ayrımı yapmadan havaalanlarına yönelik saldırılarını artırdı.
UMH'nin elinde Mitiga, Misrata ve Zuvara olmak üzere üç ana havaalanı bulunurken, Hafter güçlerinin Trablus saldırısındaki hava gücünün merkezlerini Vatiyye ve Cufra üssü, Giryan'ın güneyindeki Gut er-Riyh ile Zintan'daki helikopter pistleri oluşturuyor.
Hafter güçleri ayrıca Beni Velid, Brak Şati ve Temenhint havaalanlarını daha çok geri hizmetler ve cepheye mühimmat ve savaşçı yollanması ile yaralıların tahliyesi gibi lojistik destekler için kullanıyor.
Taraflar havaalanı savaşlarına yöneliyor
Savaşın başından itibaren Hafter güçleri, UMH'nin kullandığı başkent Trablus'taki Mitiga Havaalanı'na saldırılar düzenliyor. Ancak UHM'nin hava güçlerini kullanması, Hafter'in saldırılarını da UMH kontrolündeki Misrata Havaalanı ve Havacılık Fakültesi ile Zuvara Havalimanı'na taşımasına neden oldu.
Halife Hafter, Trablus'taki savaşta UMH'nin büyük destekçisi konumundaki, çatışma alanından nispeten uzak Misrata Havaalanı ile Havacılık Fakültesine sonuncusu 17 Ağustos'ta olmak üzere bir dizi saldırı düzenledi.
Taraflar arasındaki hava saldırıları kapsamında UMH birlikleri de 26 Haziran'da Trablus'un 600 kilometre güneydoğusunda bulunan Cufra'daki Hafter güçlerine ait Cufra Hava Üssü'nü hedef aldı. Saldırıda Ukrayna'ya ait iki kargo uçağı, hava savunma sistemleri ve cephanelikler kullanılamaz hale geldi.
UMH, Hafter'i vuruyor
UMH savaş uçakları, Hafter'in kullandığı Vatiyye Hava Üssü'nü de birçok kez başarılı şekilde vururken, Batı Askeri Bölgesi Komutanı Usame Cuveyli söz konusu üssün saldırılar sebebiyle hizmet dışı kaldığını ilan etti.
Hafter'in saldırıları için önemli bir kırılma noktası olan Giryan kentinin geri alınmasında da UMH'nin hava kuvvetleri stratejik görevler üstlendi. UMH uçakları, Hafter güçlerinin takviye almasını önlemek için Eş-Şuveyrif, Mizdah ve Sidi Sayeh'teki yolları vurarak savaşın UMH lehine gelişmesinde büyük rol oynadı.
UMH ayrıca, Hafter güçlerinin yaralıların nakli ve cepheye asker ile mühimmat sevkiyatı için kullandığı Beni Velid Havalimanı'nı da vurma tehdidinde bulundu.
Hafter güçlerinin vurduğu Zuvara'nın sivil havalimanı olduğu BM raporuyla kanıtlandı
Bu arada Hafter güçleri, Trablus'un batısında Tunus sınırı yakınında bulunan Zuvara Havalimanı'na da 15 ve 16 Ağustos'ta art arda saldırılar gerçekleştirdi.
Söz konusu saldırıların, Mitiga Havalimanı hedef alındığı için BM Libya Temsilcisi Gassan Selame'nin beraberindeki heyetle Zuvara Havalimanı'nı kullanmasından bir hafta sonra düzenlenmesi dikkati çekti.
Hafter tarafı saldırıya gerekçe olarak "Zuvara'nın askeri amaçlarla kullanılmasını" gösterdi. Ancak BM, Zuvara Havalimanı'na bir heyet göndererek inceleme başlattı. Yapılan soruşturmalar neticesinde, Zuvara'nın "tamamen sivil bir havalimanı" olduğu ve askeri hiçbir unsurun tespit edilmediği yönünde rapor hazırlandı.
Halife Hafter güçlerinin sivil bir havalimanını hedef alması uluslararası kamuoyunun tepkisini çekti. ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, 19 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, "Sivil havalimanlarına yapılan saldırıların tırmanmasında büyük tehlike ve yıkıcı sonuçlar görüyoruz." ifadesini kullandı.
Gündem: Ubari Havaalanı
Libya'nın güneybatısındaki Ubari Havaalanı da son günlerde Murzuk kentini ele geçirme mücadelesinde gündeme geldi.
Murzuk'ta UMH tarafından desteklenen Güney Koruma Güçleri ile Hafter'in desteklediği yerel kabile arasında bir süredir çatışmalar yaşanıyordu.
Hafter, Murzuk'ta kontrolü sağlamak için Halid Bin Velid Tugaylarını desteğe yollamakla kalmadı aynı zamanda savaş uçaklarını da kullandı.
Buna rağmen geçen hafta cumartesi günü Hafter'e yakın 218 Televizyonu, UMH'den gelen silah desteği sonrası Güney Koruma Güçlerinin Murzuk'ta tamamen kontrolü sağladığını duyurdu.
Haberde, söz konusu desteğin, Hafter'in şubat ayında kontrolünü ele geçirdiğini duyurduğu ancak UMH yanlısı Tuareg kabilelerinin yaşadığı Ubari kenti üzerinden geldiği aktarıldı.
Trablus'tan Ubari Havaalanı'na gönderilen desteğin oradan Murzuk'a ulaştığı belirtildi. Bu durum ise Hafter'in duyurduğunun aksine Ubari'nin tamamen Hafter güçlerinin kontrolünde olmadığını gösterdi.