Brexit süreci İngiltere'yi karıştırdı: Bakan istifa etti

İngiltere Brexit Bakanı Dominic Raab, kabinenin Çarşamba akşamı Avrupa Birliği ile varılan anlaşmaya destek vermesi sonrası bu sabah istifa etti.

Dominic Raab, anlaşmayı "vicdanı rahat bir şekilde destekleyemeyeceğini" söyledi.

Raab, Başbakan May'e hitaben yazılan ve istifa gerekçelerini paylaşan mektubu da Twitter üzerinden paylaştı.

İngiltere Başbakanı Theresa May bugün milletvekillerini anlaşmayla ilgili olarak bilgilendirecek.

Theresa May, Çarşamba akşamı 5 saat süren kabine toplantısından sonra yaptığı açıklamada, AB'yle vardığı birlikten çıkış anlaşmasının müzakere edilebilecek en iyi anlaşma olduğunu söylemiş, "Kabinenin ortak kararı hükümetin çekilme anlaşması taslağına destek vermesi yönünde oldu" demişti.

BBC Politika Muhabiri Laura Kuenssberg, 9 bakanın kabine toplantısında anlaşma aleyhine açıklamalar yaptığını vurgulamış ve kararın "kesinlikle oybirliğiyle alınmadığını" söylemişti.

Anlaşmada neler var?

İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkış tarihi olarak belirlenen 29 Mart 2019 tarihinin ardından nasıl bir geçiş döneminin olacağı ve geçiş döneminin ne kadar süreceği, bunun ardından İngiltere ve AB arasındaki ilişkilerin nasıl şekilleneceği bu anlaşma sayesinde belirlenecek.

Anlaşma, İngiltere ve AB'nin "boşanmasına" dair konuları kapsıyor. Anlaşmada İngiltere'de yaşayan AB vatandaşlarının ve AB ülkelerinde yaşayan İngiltere vatandaşlarının yaşama, çalışma ve öğrenim haklarının korunmasına dair taahhütler de var.

• Uzlaşmada ayrıca, İngiltere'nin Mart 2019'da AB'den ayrılmasının ardından 21 aylık bir geçiş süreci ve İngiltere'nin 39 milyar sterlin civarında bir ödeme yapacağı "mali anlaşma" da öngörülüyor.

İrlanda için 'BACKSTOP'

Müzakerelerin en tartışmalı tarafı AB'nin Brexit sonrasında kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması imzalanana kadar 'backstop' denen ve İrlanda adasında mevcut durumu koruyan bir önlem istemesiydi.

AB'nin Brexit Müzakerecisi Michel Barnier her iki tarafın da alternatif düzenlemelerle backstop'ın gerekli olmaması konusunda kararlı olduğunu söyledi.

Barnier, Temmuz 2020'ye kadar bu sorun çözülemezse, geçiş sürecinin uzatılabileceğini ve geçiş sürecinde bir anlaşmaya varılamaması halinde backstop durumunun geçerli olacağını söyledi.

Bu durumda AB- İngiltere arasında "tek gümrük bölgesi" olacak ve sınırda gümrük kontrollerine gerek kalmayacak.

• Barnier Kuzey İrlanda'nın AB'nin tek pazar kurallarına bağlı kalacağını ve İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda arasında bilinen anlamda bir sınır olmasından kaçınmak için bunun gerekli olduğunu belirtti. Barnier ayrıca backstop planının İngiltere'nin teklifi üzerinde temellendiğini aktardı.

AB liderleri 25 Kasımda toplanıyor

AB liderlerleri 25 Kasım Pazar günü olağanüstü gündemle toplanacak.

AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, zirvenin ana gündem maddesinin Brexit olacağını söyledi.

Tusk, İngiltere Başbakanı Theresa May'in zirvede görüşülecek olan metni imzalamasını beklediklerini belirtti.

'Kaybet-kaybet' politikası

AB'nin Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier ile birlikte Brüksel'de bir basın toplantısı düzenleyen Tusk, Brexit'in özünde bir "kaybet-kaybet'" senaryosu olduğunu yineledi ve müzakerelerin aslında bir "hasarı asgari düzeye indirme çabası" olduğunu vurguladı.

25 Kasım'daki zirveye kadar Avrupa Komisyonu'nun çalışmalarına devam edeceğini ve İngiltere-AB arasındaki Brexit sonrası diyaloğun nasıl işleyeceğinin çerçevesini oluşturacağını belirten Tusk, zirvede ise 27 AB üyesi ülkenin liderinin oluşturulan mutabakatın altına imzalarını atmalarını beklediğini söyledi.

AB'nin Başmüzakerecisi Michel Barnier ise üzerinde uzlaşılan 585 sayfalık metni "adil ve dengeli" olarak niteledi.

Michel Barnier, Brexit mutabakatı ile hem İngiltere'nin AB'den kademeli ve düzenli bir biçimde ayrılacağını hem de ayrılık sonrasında AB ile İngiltere'nin "güçlü bir ortaklık" zemini yakalayacağını vurguladı.

Barnier, "İki tarafın da önünde hala uzun bir yol var" dedi.

Bundan sonra ne olacak?

• 25 Kasım'daki AB liderler zirvesinde tarafların bir mutabakata varması ve Brexit anlaşmasını imzalaması halinde İngiltere hükümeti, anlaşmayı parlamentoya sunacak.
• İmzalanan anlaşmanın yürürlüğe konabilmesi için İngiltere parlamentosunun da onayı gerekiyor.
• Ancak hem hükümetin AB'ye çok fazla taviz verdiğini düşünen Brexit yanlısı muhafazakârların, hem de Brexit'in yeniden referanduma götürülmesini savunan milletvekillerinin süreci parlamentoda bloke etme ihtimali var.

Ne olmuştu?

Birleşik Krallık, 23 Haziran 2016'da yapılan referandumda yüzde 48'e karşı yüzde 52'lik sonuçla AB'den ayrılma kararı almıştı.

Anlaşmanın hayata geçirilebilmesi için İngiltere parlamentosu ve AB ülkeleri tarafından da onaylanması gerekiyor.