'Avrupa'nın NATO'ya alternatifi' PESCO'nun bilinmeyenleri

ABDÜLKERİM ARSLAN
Abone Ol

Avrupa Birliği'nin yeni NATO'su olarak adlandırılan ve 23 AB üyesi ülke tarafından imzalanan anlaşma çerçevesinde 'PESCO' hayata geçirildi. İşte merak edilen PESCO ile ilgili 5 sorunun cevabını sizler için cevapladık.

Ülkemizin gündeminin yoğunluğu nedeniyle pek konuşulmasa da Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, ‘ABD Başkanı Donald Trump’ın NATO karşıtı söylemleri’ nedeniyle savunma alanında işbirliğine gitme kararı aldı.

AB ülkesi 23 ülke, 14 Kasım'da savunma alanında sıkı işbirliği kurmak için PESCO yani Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması'nı imzaladı. Peki 1949 yılında kurulan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO) alternatif olacağı söylenen PESCO nedir? Hangi ülkeler bu anlaşmaya imza attı?

İşte merak edilen 5 sorunun cevabı...

0. PESCO nedir?
PESCO, Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması’nın kısaltması olan PESCOile Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarının düzenlenmesi, Avrupa halkının korunması ve ortak bir güvenlik ağı oluşturulması amaçlanıyor. 2017 itibariyle 200 milyar dolarlık savunma bütçesi olan AB üyeleri, bu anlaşma kapsamında getirilen düzenlemelerle 25 ila 100 milyar dolar arasında tasarruf sağlayacağı belirtiliyor ki bu rakam Avrupa için muazzam bir rakam.
0. Neden böyle bir anlaşma yapıldı?

PESCO’ya Avrupa Birliği’nin kuruluşunda da öncü rol oynayan Fransa ve Almanya ön ayak oldu. Daha önce de girişimler denemişse de İngiltere’nin isteksiz kalması nedeniyle uygulamaya koyulamıyordu. İngiltere'nin AB'den ayrılma kararı alması sonucu bu işbirliğinin önünde engel kalmadı.

Avrupa ülkelerini bu anlaşmaya iten en önemli dört neden; 

- BREXIT ile Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılması,

- Rusya’nın 2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı işgali ve Ukrayna’da Rus yanlısı ayrılıkçılar ile ordu arasında başlayan çatışmalar, 

- Doğu Avrupa’daki Rusya’nın askeri varlığını arttırması, 

- ABD Başkanı Donald Trump’ın NATO’ya karşı mesafeli durmasıdır.

0. Anlaşmaya imza atan 23 ülke hangileri?

Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkelerle birlikte Lüksemburg, Avusturya, Yunanistan, Polonya, Bulgaristan, Letonya, Hollanda, Finlandiya, Çek Cumhuriyeti, Romanya, Belçika, Slovakya, Hırvatistan, Slovenya, İsveç, Kıbrıs, Litvanya, Macaristan ve Estonya PESCO anlaşmasına imza attı. 

0. 5 ülke neden anlaşmayı imzalamadı?

Danimarka, Malta, İrlanda, Portekiz ve BREXIT referandumu ile AB’den ayrılacak olan Birleşik Krallık. İrlanda, Portekiz ve Malta hala anlaşmayı değerlendirdiklerini söylerken, Danimarka Avrupa’daki hiçbir savunma anlaşmasına taraf olmayacağını açıkladı.

0. PESCO gerçekten NATO'ya alternatif mi?

İlk önce şu sorununun cevabını verelim. PESCO ile Avrupa ordusu kuruluyor deniyor. Bu tamamen yanlış bir düşünce.

PESCO ile Avrupa ülkeleri savunma alanında işbirliği yaparak hem tasarruf etmek hem de ABD’nin politikaları arasında kalmamak istiyor. Ordu yok, Avrupalılar sadece savunma alanında proje geliştirerek ortak hareket etmeyi planlıyor.

Her ne kadar başlıkta “NATO’ya alternatif” desek de bu açıklama Almanya Savunma Bakanı Leyen’e ait. Almanya’nın bu çıkışı çok iddialı bulunmuştu ki NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg PESCO ile ilgili yeni oluşumun NATO’yu güçlendireceğini, anlaşmayı memnuniyetle karşıladıklarını söyledi. PESCO'nun NATO'ya alternatif olmasından öte NATO şemsiyesi altında hareket edeceği düşünülüyor.