Apple'ın desteklediği yeni nesil ekran teknolojisi: micro-LED

Birkaç yıl önce Samsung'un yan projesi olarak üretmeye başladığı OLED ekranlar, bugün iPhone X sayesinde bilişim sektörünün tamamını etkisi altına alan bir teknolojiye dönüştü. Üretim zorlukları aşıldı, maliyet aşağı çekildi ve nihayetinde ortaya LCD'yi piyasadan silecek bir ekran türü çıktı. Fakat LCD'nin yerini doldurma yarışında Samsung'a yenik düşen teknoloji devleri, farklı bir ekran türü geliştirmek için gayret göstermekten vazgeçmedi. Bu konuda en ciddi çalışma micro-LED adı verilen bir ekran teknolojisi üzerinde sürdürülüyor.

micro-LED'in sunacağı avantajlardan bahsetmeden önce, LCD ve OLED ile arasındaki farklara değinmek gerekiyor. Halihazırda en yaygın ekran türü konumundaki LCD, arka aydınlatmaya ihtiyaç duyan, sıvı kristal katman ve bu katmanla birlikte renk filtrelerine sahip olabilen gelişimini tamamlamış bir teknoloji. OLED ise, organik materyaller kullanılarak üretilen ve kendi ışığını yayabilen LED'lerden oluşan, gelişmeye büyük bir hızla devam eden bir tür. LCD'den çok daha ince, daha hafif formdaki OLED'in renk üretim kapasitesi, kontrast oranı ve koyu renklerdeki performansı LCD'den üstün kabul edilmesinde büyük rol oynuyor.

Bugünün popüler ekran türleriyle karşılaştırıldığında micro-LED, hem LCD hem de OLED'in iyi yönlerini bünyesinde toplamayı başarıyor. OLED'dekinin aksine organik olmayan mikroskobik LED çiplerinin piksel olarak kullanıldığı ekran türü, yüksek kontrast oranı, geniş renk yelpazesi, düşük güç tüketimi ve uzun ömürlü olması sayesinde diğer iki türden çok daha üstün kabul ediliyor.

micro-LED'i OLED'den daha üstün kılan en önemli özelliği ise, OLED'in 30 katı kadar yüksek parlaklık değerleri elde edip daha az güç tüketebilmesi. LCD'den %90, OLED'den ise %50 daha az enerji harcayan micro-LED, LCD'den bile daha uzun süre sağlıklı görüntü vermeye devam edebiliyor. 1000-2000 ppi piksel yoğunluğu değerlerinin aşılmasında da yine micro-LED teknolojisinin büyük rol oynaması bekleniyor.

En büyük yatırımı Apple yapıyor

micro-LED konusunda en geniş kapsamlı yatırım adımları Apple tarafından atıldı. 2014'te micro-LED üzerine çalışma gösteren LuxVue firmasını satın alan Apple, daha sonra micro-LED üretimi için teknolojik testler gerçekleştireceği bir fabrikayı bünyesine kattı. Son dönemde yarı iletken çip üreticisi TSMC ile birlikte çalışan teknoloji devinin ilk etapta Apple Watch çözümünü micro-LED'e geçireceği tahmin ediliyor.

Apple dışında Google, Facebook/Oculus Rift, Foxconn/Sharp, LG ve Huawei de microLED üzerine ar-ge faaliyetleri yürütüyor. Ancak bu alanda kayda değer en önemli teknolojik gösterimler Sony tarafından yapıldı. İlk olarak 2012'de, daha sonra 2016'da micro-LED televizyon prototiplerini sergileyen Japon şirket, OLED yenilgisini sonraki büyük ekran devrimine iyi hazırlanarak telafi etmek istiyor.

OLED pazarında %90'ın üzerinde hakimiyet kurarak yeni nesil ekran teknolojisi yarışının şimdilik kazananı olan Samsung, diğer birçok yeni ekran türünde olduğu gibi micro-LED için de çalışma yürütmeyi ihmal etmiyor. Tayvanlı PlayNitride firmasını satın alan Samsung, microLED üretiminde şimdiye kadarki en gelişmiş metodlardan birini geliştiren bu girişimin yardımıyla micro-LED televizyon üretimi gerçekleştirmeyi amaçlıyor.

microLED'in aşması gereken sorunlar

Kağıt üzerinde ideal ekran teknolojisi olarak görünen microLED, henüz ar-ge sürecini tamamlayabilmiş değil. Bu yüzden önünde aşması gereken birçok sorun bulunuyor. Ekranı oluşturan mikroskobik LED piksellerin ekrana yerleştirilme yöntemi, bu alanda çalışan firmaların çözmesi gereken en büyük problemlerden biri.

İnsan saçından daha ince yapıdaki micro-LED pikselleri, bir silikon tabaka üzerinde toplu olarak üretilme ya da tek tek taşınma olmak üzere iki yöntemle ortaya çıkarılıyor. Daha yaygın olan tek tek taşıma yönteminde, yavaş taşıma hızı ve yerleştirme sırasında ekipmanların doğruluk oranının düşük olması gibi nedenlerden dolayı sıkıntı yaşanıyor. Ancak sektörün lider teknoloji firmalarının desteği sayesinde bu sorunların önümüzdeki dönemde aşılması, üretim hızının giderek artması bekleniyor. Hız konusunda sorunları çözdüğünü iddia eden Samsung bünyesindeki PlayNitride, 5 inçlik bir ekranı 10 dakikada üretebildiğini ileri sürerek endüstrinin ileri gelenlerini şaşırtmıştı.

micro-LED'in geleceği

OLED'den daha ince, daha parlak ve daha uzun ömürlü bir ekran vaat eden micro-LED teknolojisinin kullanım alanı yanlızca akıllı telefon ve tabletlerle sınırlı kalmayacaktır. 1500-2000 ppi piksel yoğunluğuna ulaşılabilen micro-LED'in en büyük etkiyi sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik cihazlarında yapmayı beklenebilir. Zira bu cihazlar için oldukça önemli olan ekranın tepki süresi, micro-LED'de nanosaniye seviyesine çekilebiliyor. Yani neredeyse OLED'den bin kat daha hızlı ekranlarla sanal gerçeklik için en ideal donanımlar oluşturulabilecek.

Yürütülen yoğun geliştirme faaliyetleri neticesinde micro-LED'in hacimli üretimine 2019'da başlanabilir. Özellikle Samsung'un OLED piyasasını tekelinde tutmasından rahatsız olan Apple, Sony gibi şirketlerin micro-LED için daha iştahlı oldukları görülüyor. Yine de analistler, bu teknolojinin OLED ya da LCD'yi tamamen ortadan kaldırabilecek bir teknolojik devrimden ziyade, ekran piyasasında belirli cihaz türlerine hizmet edecek bir ekran kategorisi meydana getireceği görüşünde.