11 Eylül terör saldırıları sonrasında ABD’nin Afganistan’ı işgal etmesinin hemen sonrasında kurulan Guantanamo cezaevi utanç kaynağı olmaya devam ediyor.
İşte insan haklarının ihlal edildiği Guantanamo cezaevi hakkında bazı bilgileri sizler için listeledik.
0. Guantanamo nerededir?
Guantanamo cezaevi, Küba’nın aynı adlı körfezindeki ABD üssünde bulunmaktadır. 11 Eylül terör saldırıları sonucunda kurulan bu hapishaneye dönemin ABD Başkanı George W. Bush’un ilan ettiği “terörle küresel savaş” kapsamında tutuklanan terör zanlıları getirildi. Fakat daha sonradan ortaya çıkanlar, orada sadece teröristlerin değil birçok masum insanın da akıl dışı işkencelerden geçirildiğini kamuoyuna gösterdi.
0. ABD senatosu belgeledi
ABD Senatosu tarafından belgelenen işkenceler nedeniyle tüm dünyada eleştiri oklarını üzerine seçen vicdanları yaralayan bu hapishane konusunda herhangi somut bir adım atılmaması dikkat çekmeye devam ediyor.
0. Obama seçim öncesi verdiği vaadini yerine getirmedi
ABD’nin bir önceki başkanı Barack Obama, başkanlığı devralmadan önce Guantanamo’yu kapatacağını vaat etmişti. Başkan seçildikten sonra bu vaadini yerine getirmeyen Obama, cezaevindeki insanlık dramına sessiz kaldı.
0. Cezaevinin ABD içerisinde olmaması yasal durumunu belirsizleştiriyor
Burada esir alınan insanlar ABD sınırları içerisinde olmadığı gibi yasal bir düzenlemeye de tabi değiller. Esir insanlar ne savaş suçlusu, ne de adi suçlu olarak tanımlanıyor. Birleşmiş Milletler yayınladığı raporlarda buradaki durumu “insan hakları skandalı” olarak tanımlamaktadır.
0. Birçok suçsuz insana işkence yapıldığı ortaya çıktı
Yıllar geçtikçe cezaevinin duvarları arkasındaki işkencelere maruz kalanlar konuşma imkanı buldu. Bunlardan birisi de Türk asıllı Alman vatandaşı olan Murat Kurnaz. Murat, 11 Eylül’den hemen sonra Pakistan’da ABD tarafından esir alınarak Guantanamo cezaevine gönderildi. Tam 5 yıl boyunca sorgulanan ve birçok işkenceye maruz kalan Kurnaz daha sonra Almanya’ya iade edildi. Kurnaz’ın 5 yıl boyunca gördüğü işkence bir belgesel film haline getirildi.
0. 15 yaşındaki çocuğa ağır işkence yaptılar, 10 yıl sonra serbest bıraktılar
Kanada vatandaşı olan Omar Khadr, 2002 yılında ailesiyle tatil için gittiği Afganistan’da operasyonun ortasında kaldı. Bir ABD askerini öldürdüğü iddiasıyla Guantanamo cezaevine götürülen Khadr tam 10 yıl boyunca ağır işkenceler görerek sorgulandı. 2012 yılında Kanada’ya iade edilen Khadr, işkenceler nedeniyle tüm suçları kabul ettiğini söyledi ve 2015 yılında serbest bırakıldı. Kanada hükümeti Khadr’a 10 milyon dolarlık tazminat ve resmi özür dilemek için hazırlık yaptığını açıkladı.
0. Yıllar içerisinde cezaevinde tutuklu olanların sayısı azalsa da, hala 40 kişi Guantanamo’da tutuklu bulunuyor.