ABD'nin en büyük 4. bankası nasıl iflas etti?

ABD 2008 yılında tarihini en büyük ikinci ekonomik krizini yaşadı. ‘Büyük Buhran’dan sonra ABD ikinci bir finans krizi ile karşı karşıya kalmıştı. 150 yıldır faaliyet gösteren Lehman Brothers ani bir kararla iflas talebinde bulundu hem de kredi değerlendirme kurumu Moody’s tarafından kredi notunun arttırılmasından 5 gün sonra!

Lehman Brothers nasıl kuruldu?

Lehman Brothers, 1850 yılında yılında Henry Lehman, kardeşleri Emanuel ve Mayer Lehman tarafından kuruldu.

Lehman Brothers, büyükbaş hayvan ticareti ile iş hayatına atıldı. 1850’lerde pamuk çok değerli bir ticaret aracıydı. Müşterilerin nakit para yerine pamuk ile ödeme yapmaya başlamalarıyla Lehman pamuk sektörüne de giriş yapmış oldu. Zamanla pamuk ticaretinde önemli bir oyuncu olan Lehman ikinci adım olarak kahve sektörüne giriş yaptı. Pamuk ve kahve borsalarının kurulmasıyla Lehman hızla büyüdü, farklı sektörlerde yatırım yapmaya başladı.

Kuruluşunun 56. yılında uzun süre kalacakları finans sektörüne giriş yaptılar. 1975 yılında Abraham & Co’yu satın alan şirket 1977’de de Kuhn, Loeb & Co ile birleşerek Salomon Brothers, Goldman Sachs ve First Boston’ın ardından ülkenin 4. büyük yatırım bankası haline geldi.

2008 yılına kadar birçok CEO değiştiren, birçok satın alma ve birleşme ile ayakta kalan şirket, büyümesini ve finansal piyasalardaki ağırlığını sürdürdü.

Hangi sektörlerde etkiliydi?

Lehman Brother yatırım bankası olarak finans piyasalarında uzun yıllar faaliyet gösterdi özellikle mortgage alanında yatırımlar yaptı.

2004 yılında BNC Mortgage gibi büyük krediler veren 5 şirketi satın aldı. Lehman 2004 yılından itibaren mortgage ipotekli kredileri satın alarak şirkete nakit akışı sağlamayı planlıyordu.

İflasa götüren nedenler

2008’in ilk altı ayında ABD'de konut piyasalarındaki dalgalanmayı izleyen mortgage piyasalarındaki kriz, Lehman hisselerinin % 73 değer yitirmesine yol açtı.

Lehman küçülmeye, çalışanlarını işten çıkartmaya başladı ancak alınan önlemler yaşanan kayıpları telafi edemedi.

10 Eylül 2008’de Lehman’ın açıkladığı yeni zarar tablosu hisselerinin bir günde % 7 değer yitirmesiyle sonuçlandı.

14 Eylül 2008’de şirket borsada %97 değer kaybı yaşamıştı. Yeterli nakit stoğunun bulunmaması nedeniyle Lehman, 15 Eylül 2008'de iflas başvurusu yapmak zorunda kaldı.

Piyasaya 700 milyar dolarlık borç bırakan Lehman Brothers’ın iflası ABD tarihinde ki en büyük iflas olarak kabul ediliyor.

Lehman iflası hakkında yapılan açıklamalar

Lehman’ın iflası ABD’de büyük bir finans krizini tetikledi. Ekonomi çöktü, insanlar protesto eylemlerine başladı.

ABD Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan bu durumu 'Yüzyılın Krizi' olarak nitelendirmişti. Yine ABD'nin merkez bankasından Ben Bernanke ise Lehman Brothers’ın iflasını 'küresel tarihin en kötü finansal krizi' olarak adlandırdı.

Lehman Brothers’in çöküşü ABD Kongresini telaşlandırdı. Senato üyesi Gordon Brown, 'İnsanlar çocukları için yiyecek-içecek ya da ilaç satın alamazsa kapıları pencereleri kırmaya başlayacaklar ve anarşi çıkacak' diyerek korkusunu kongrede paylaşmıştı.

Lehman’ın piyasaya etkisi

Mortgage kredileriyle finanse edilmiş konut yatırımları ve ABD’nin şişirilmiş emlak fiyatları sonunda bir balon gibi patlamıştı. Borsalar tepetaklak oldu, kriz kıtalar arasında hızla yayıldı. Çok sayıda kurum iflas etti. Lehman Brothers’ın iflasıyla bütün dünya çalkalandı.

Sadece 25 bin kişi Lehman Brothers’ın merkezinde çalışıyordu. İntihar eden insanlar, işsiz kalan binlerce insan ile birlikte tüm dünya yüksek bir bedel ödemek durumunda kaldı.

Lehman şu anda ne durumda?

Lehman Brothers hala var mı? Evet!

Lehman Brothers hala var, çünkü 600 milyar dolarlık borcun Lehman'a ait varlıklar ile ödenmesi gerekiyor yine işten çıkarılan insanların maaşları ve tazminatları için açılmış yüzlerce dava var. Üzerinden 1o yıl geçmesine rağmen Lehman Brothers hakkında açılmış yüzlerce dava var. Davalar sonuçlanıp hak sahipleri haklarını alana kadar şirket tam olarak kapanmış sayılmıyor.