ABD ve İran'dan dünyayı ayağa kaldıran Umman Körfez'i açıklaması

ABD yönetimi, Umman Körfezi'nde Japonya'ya giden iki petrol tankerine yapılan saldırılardan dolayı İran'ı suçladı.İran ise bu iddiaları yalanlayarak "Suçlamalar mesnetsiz" ifadesini kullandı.

ABD İran'ı suçluyor

ABD ordusu, İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) ait bir devriye botunun Umman Körfezi'nde saldırıya uğrayan tanker gemilerinden birinden patlamamış mayınları topladığı iddiasına ilişkin görüntüleri yayımladı.

ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanlığı, Umman Körfezi'ndeki tankerlere yönelik mayınlı saldırıya ilişkin üçüncü kez açıklama yaptı.

Açıklamada, Altair tankerinin yerel saatle 06.12’de, Kokuka Courageous tankerinin ise saat 07.00’de ABD Donanmasına yardım çağrısı yaptığı belirtildi.

İki geminin Umman Körfezi'nde birbirinden 10 deniz mili uzaklıkta olduğu ifade edilen açıklamada, o sırada ABD Donanmasına bağlı “USS Bainbridge” muhrip gemisinin Altair tankerine 40 deniz mili uzaklıkta olduğu ve bölgeye intikal ettiği kaydedildi.

İran iddiası

Açıklamada, “Yerel saatle 08.09’da bir ABD uçağı DMO’ya ait Hindican sınıfı bir devriye botu ile çok sayıda DMO sürat botunu Altair tankerinin yakınında tespit etti. Saat 09.12’de ise bir ABD uçağı bir sürat botunun Altair tankerinden bir sal çektiğini tespit etti.” ifadesi kullanıldı.

İran botlarının aynı zamanda bölgede tankerdeki mürettebatı kurtaran Hyundai Dubai isimli gemiye yaklaşarak Altair gemisinin mürettebatını kendilerine teslim etmesini istediğine, söz konusu geminin de bu talebe uyduğuna dikkat çekildi.

Açıklamada, Amerikan muhrip gemisi Bainbridge’in ise saat 11.05’teki ilk patlamadan sonra Kokuka Courageous tankerini patlamamış limpet mayınlarından dolayı terk ederek Hollanda bandıralı kurtarma römorkörüne geçen 21 kişilik mürettebatı teslim aldığı belirtildi.

Mürettebatın halen ABD muhribinde olduğu ifade edilen açıklamada, “Yerel saatle 16.10'da ise DMO’ya bağlı Gaşti sınıfı bir devriye botunun, Kokuka Courageous’a yaklaştığı ve tankerden patlamamış limpet mayınlarını topladığı gözlendi ve kayıt altına alındı.” değerlendirmesinde bulunuldu.

ABD Donanması, bu olaylara ait olduğu iddia edilen görüntüleri Twitter hesabından paylaştı.

İran'dan yalanlama

ABD’nin, Umman Körfezindeki petrol tankerlerine yapılan saldırılarından İran’ı suçladı. İran ise saldırıları kesinlikle reddederek iddiaların mesnetsiz olduğunu söyledi.ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, petrol tankerlerine saldırı yapılması için herhangi bir kışkırtma olmadığını belirterek, kullanılan silahların tipiyle ilgili istihbarata bakarak ABD’nin bu saldırıyı İran’ın yaptığı değerlendirmesinde bulundu.

İranlı bir üst düzey yetkili İran’ın patlamalarla bir bağlantısının bulunmadığını belirterek suçlamanın temelsiz olduğunu kaydetti.

Patlamaların meydana geldiği Japonya’nın Kokua Courageous ve bir Norveç firmasının sahip olduğu Front Altair petrol tankerinden onlarca mürettebat tahliye edildi.İran’ın BM temsilciliği tarafından bugün yapılan açıklamada “İran, ABD’nin 13 Hazirandaki petrol tankerlerinde meydana gelen patlamalarla ilgili İran’ı suçlama iddiasını en kesin ifadeyle reddediyor” dedi.

İran’ın açıklamasının hemen ardından ABD Askeri Komuta Merkezi CENTCOM video yayınlayarak patlamadan hemen sonra İran Devrim Muhafızlarının Kokuka Courageous petrol tankerinden patlamamış bir mıknatıslı mayını çıkarttığını delil olarak gösterdi.

Hürmüz boğazında iki tankere yapılan saldırıdan bir ay önce Birleşim Arap Emirlikleri sahillerinde 4 petrol tankerine saldırı yapılmıştı. ABD bu saldırıdan da İran’ı sorumlu tutmuş İran yine bu saldırı iddiasını reddettimişti.Günde yüzlerce milyon dolarlık petrolün geçtiği Umman Körfezindeki tanker saldırılarından sonra petrol fiyatlarında yüzde 4’lük bir artış gözlenmişti.Dünyanın en büyük uluslararası petrol nakliye firmalarından bir olan BIMCO, bölgedeki gerginlik silahlı bir çatışma olmaksızın olabildiğince yüksek noktada dedi.

İngiltire Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt: “Eğer İran’ın bunda dahli varsa, bölgedeki barış ve istikrar beklentilerine gerçek tehlike oluşturacak akıl dışı bir gerginliktir” dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Pompeo Washington’daki bir basın toplantısında: “ABD’nin değerlendirmesiİran İslam Cumhuriyetinin bu saldırılardan sorumlu olduğu şeklindedir. Herhangi bir kışkırtma olmadan yapılan bu saldırılar barış ve güvenliği açık bir tehdittir. Bu istihbarat değerlendirmesi, bölgedeki hiçbir vekil grubun bu derece yüksek bir uzmanlığı gerektirecek profesyonelliğe sahip olmadığı yönündedir" dedi.

Patlamalar hakkında bilinenler Norveç Deniz Yolları İdaresi dünkü açıklamasında Front Altair Petrol tankerinde 3 patlama olduğunu söyledi. Front Altair’i kiralayan Tawvan’ın CPC Petrol Firması sözcüsü Wu I-fang, 75 bin ton neft taşıyan tankerin bir torpido ile vurulduğundan şüphe ettiklerini söyledi.Geminin sahibi Frontline,İran medyasının geminin battığı iddiasını yalanladı.

Kokuka Courageous petrol tankerinin işletmecisi BSM Ship Management, mürettebatın yakındaki bir gemi tarafından kurtarıldığını söyledi.

ABD 2018 yılında İran’ın nükleer faaliyetlerini daraltmak için, İran’ın BM Güvenlik Konseyinin nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında imzalanan İran’ın nükleer enerji çalışmalarının kontrol etme anlaşmasından çekilerek İran’a karşı yaptırımlar uygulamaya başladı.

Anlaşmaya imza atan diğer ülkeler ABD’nin bu hareketini tenkit ederek anlaşmaya bağlı kalacaklarını söyledi .

ABD son aylarda İran körfezindeki güçlerini artırma kararı alarak bölgeye uçak ve savaş gemileri göndererek İran’ın petrol ihracatını yasakladı. İran kendisine böyle bir yaptırım uygulanması halinde Hürmüz boğazını kapacağını hiçbir ülkenin bu bölgeden petrol ihracatını izin vermeyeceği tehdidinde bulundu.Dünya ham petrolünün 3’de birinin taşındığı Hürmüz Boğazındaki güvenlik riski petrol fiyatlarını nasıl etkiler Dün Hürmüz boğazında iki petrol tankerine yapılan saldırının ardından tanker operatörleri hemen kaygılarını belirtti.

Bağımsız Tanker Sahipleri Derneği başkanı Paolo d’Amico “Bu hattan her millet ve her ülke bayrağı taşıyan gemileri geçiyor. Eğer bu sular güvensiz bir hale gelirse bütün dünyada petrol tedariki tehlikeye düşebilir” dedi.Körfez bölgesinde petrol üreten Kuveyt, Suudi Arabistan, İran, Irak’ın dünya petrol ihtiyacının yüzde 20’sini karşılayan günlük 18 milyon tonluk petrol tankerlerle Hürmüz boğazından geçiyor.Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve İran arasındaki boğazın genişliği 21 mil. Gemilerin geçtiği hattın genişliği ise yalnızca 2 mil. Onlarca gemi her gün bu boğazdan geçiyor.Bu bölgeden çıkan petrolün çoğu, Çin, Hindistan ve Japonya gibi Asya pazarına gidiyor. Katar’ın likit doğal gazı da yine bu boğazdan geçiyor.

• Ne olmuştu?
• Umman Körfezi'nde dün sabah saatlerinde iki büyük petrol tankerinde patlamalar olmuştu. Tankerlerdeki 44 kişilik mürettebat İran arama kurtarma ekipleri tarafından kurtarılarak İran'ın Hürmüzgan eyaletine bağlı Cask Limanı'na nakledilmişti.
• Japonya Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanı Hiroşige Seko, Japonya'ya yük taşıyan iki petrol tankerinin Hürmüz Boğazı yakınlarında saldırıya uğradığını duyurmuştu.