ABD Başkanını koltuğundan eden Watergate skandalı nedir?
ÇAĞRI SAÇARALP
Abone Ol
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetine ilişkin ABD’nin saygın gazetelerinden Washington Post’ta yazdığı yazıda ABD'yi sarsan Watergate skandalına atıfta bulunarak, "Kaşıkçı cinayeti sadece bir grup güvenlik yetkilisinden daha fazlasının dahil olduğu bir cinayet değildir. Tıpkı Watergate skandalının bir haneye tecavüzden daha büyük ve 11 Eylül terör saldırılarının uçak kaçırmadan çok daha ileri olaylar olması gibi. Uluslararası toplumun sorumlu birer üyeleri olarak Kaşıkçı cinayetinde kuklaların iplerini elinde tutanların kimliklerini ortaya çıkarmalıyız" ifadelerini kullandı. ABD’de Richard Nixon’un seçim kampanyasından sorumlu Cumhuriyetçi Partili görevlilerin kendilerine hırsız süsü vererek Haziran 1972’de Demokrat Parti’nin Watergate binasındaki ofislerine gizlice girmesiyle başlayan Watergate skandalına dair detayları sizler için derledik.
17 Haziran 1972’de dönemin ABD Başkanı Richard Nixon'ın, rakip Demokrat Parti'nin başkent Washington'da Watergate adlı binasına sızıp ofise dinleme cihazı yerleştirmeye çalışanların yakalanmasıyla patlak veren Watergate skandalı dönemin ABD Başkanı Nixon’u koltuğundan etti.
Richard Nixon'ı istifaya götüren skandal süreciyle birlikte, Nixon, Amerika’nın istifa eden tek başkanı olarak tarihe geçti.
ABD tarihinin ilk istifa eden başkanı olan Nixon, siyasi kariyerini bu sözlerle noktalayacaktı:
Şunu sakın unutmayın; birileri sizden nefret edebilir; ancak siz onlardan nefret etmezseniz, kazanacak birşeyleri olmaz. Nefretiniz sizi de yok eder
İşte dönemin ABD Başkanı Richard Nixon’ı istifaya götüren o süreç…
0. Watergate, ABD'nin başkenti Washington'da ofis ve konutlardan oluşan bir sitenin adından geliyor. Skandal, Haziran 1972'de Watergate sitesinde, Demokrat Parti'ye bağlı Demokratik Ulusal Komitesi'nin (DNC) ofislerine dinleme cihazı yerleştirmeye çalışan beş kişi yakalanmasıyla ayyuka çıktı.
Nixon'ın dinletmek istediği Demokrat Parti'ye bağlı DNC'nin bulunduğu Watergate sitesi
0. İlk etapta hırsız oldukları düşünülen 5 kişinin Cumhuriyetçi Parti’yle alâkaları yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. Zira bu 5 kişinin harcamaları Başkan’ı Yeniden Seçtirme Komitesi tarafından finanse edilmişti. Nixon Hükümeti bu iddiaları reddetti.
Cumhuriyetçi Parti Arşivi
Nixon seçim kampanyasında
0. Nixon, olayı araştırması için Adalet Bakanı Richardson'ı, Bakan da özel savcı Cox'u görevlendirdi.
Başkan Nixon, Watergate skandalı sonrası ilk kez konuşuyor.
0. Özel Savcı Archibald Cox, Beyaz Saray'da Başkan'ın bütün konuşmalarının teybe alındığını öğrenerek bu bant kayıtlarının kendisine verilmesini isteyince Yüksek Mahkeme'ye başvuruldu.
Özel Savcı Archibald Cox
0. Başkan Nixon, Beyaz Saray’daki ses kayıtlarını vermemek için Savcı Cox’u görevden almak istediğinde Adalet Bakanı Richardson Nixon’a rest çekerek savcının arkasında durdu ve görevden uzaklaştırıldı.
Başkan Richard Nixon
0. Muhalefet ve Washington Post’tan gazeteciler Bob Woodward ve Carl Bernstein skandalın peşini bırakmayınca olaylar iyiden iyiye büyüdü ve davalar açıldı. Nixon ses kayıtlarını teslim etmek zorunda kaldı. Başkan Nixon’un Haldeman ile yaptığı görüşmenin ses kayıtlarını inceleyen yetkililer, ses bandında 18,5 dakikalık bir bölümünün silinmiş olduğunu tespit etmişti. Belgelere göre, ses bandındaki kayıp bölümün sekreteri Rose Mary Woods'un da daha önce ifade ettiği gibi yanlışlıkla silindiğini anlatan Nixon ifadesinde, bandın silinen kısmında ne söylediğini hatırlamadığını belirtti.
Watergate skandalı o dönemin Amerikan basınında gündemi uzun süre işgal etti.
0. Amerikan Senatosu olayla ilgili olarak soruşturma açtı ve Nisan 1974'te Başkan Richard Nixon, Watergate ile ilgili konuşmalarını içeren bantların montajlanmış halini yayınladı.
Watergate dinlemelerinde kullanılan kayıt cihazları.
0. İyice yıpranan Başkan Nixon bir süre sonra Oval Ofis’te kameraların karşısına başkanlık görevinden istifa edeceğini açıkladı. Nixon; “Hiçbir zaman görevimi yarıda bırakan bir siyasetçi olmadım. Başkanlık dönemim bitmeden istifa etmek yapıma aykırı bir durum. Ancak başkan olarak önceliği Amerika’nın çıkarlarına vermem gerektiğinin bilincindeyim” diyerek görevinden ayrıldı.
0.
0.
0.
Skandalın üzerine günlerce giden Washington Post, Başkan'ın istifasını böyle duyurdu.
0. Ertesi gün Beyaz Saray çalışanlarına duygusal bir konuşma yapan Nixon, siyasi kariyerini sona erdiren skandalın ardındaki gerekçelerden birini; “Şunu sakın unutmayın; birileri sizden nefret edebilir. Ancak siz onlardan nefret etmezseniz, kazanacak birşeyleri olmaz. Nefretiniz sizi de yok eder” diyerek ifade etmişti.
Başkan Nixon bir yurt gezisinde.
0.
0. Nixon’un yerine geçen Başkan Gerald Ford, öncelikle tarihinde ilk kez bir başkanın istifasına şahit olan Amerikan halkına güven vermeye çalıştı. Başkan Ford, sade cümlelerle Amerikan demokrasisini överek, halka şunları söyledi
“Uzun süreli ulusal kabusumuz artık bitti. Anayasamız işliyor. Cumhuriyetimizde kişilerin değil, yasaların üstünlüğü var. Burada ülkeyi halk yönetir.”
0. Watergate Skandalı’nda görevlerini kötüye kullandıkları için Nixon’un yardımcılarından birkaçı hapse mahkum edildi. Beyaz Saray’daki ses kayıtlarında Nixon’un skandalı örtbas etme çabaları kapsamında yardımcılarının sorgulamayı yürüten FBI’ya yalan söylemelerini emretmesi, skandala karıştığını belgeledi.
Skandalın patlak vermesi üzerine Beyaz Saray önünde günlerce protestolar yapıldı.
0. Başkan Ford, herhangi bir suçtan ceza almaması için 1976 seçimlerinden önce başkanlık yetkisini kullanarak Nixon’ı affetti. Ancak bu af Ford’un başkanlığına mal oldu, seçimi Demokrat Parti’den Jimmy Carter kazandı.