8 darbe davasında bin 600 sanık için hesap zamanı

Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişiminin ardından geçen üç yılda, yargılaması süren 8 darbe girişimi davasında, toplam bin 659 sanık hesap vermeye devam ediyor.

Üç yıl içinde davalar neden neticelenmedi?

• FETÖ'nün 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin üzerinden üç yıl geçmesine rağmen, sanık sayısının fazlalığı, sanıkların duruşmaları uzatmaya yönelik eylemleri ve savunmalarını uzun tutmaları nedeniyle bazı darbe davaları halen sürüyor.

Ankara ve İstanbul'da görülen darbe girişiminin en kapsamlı davalarının da arasında bulunduğu 8 davada, sanıklar hakim karşısına çıkmaya devam ediyor. Bu davalardan 5'inin görüldüğü Ankara'da bin 404 sanıktan, İstanbul'da ise 3 davada 255 sanıktan hesap soruluyor.

Ankara'da, Akıncı Üssü, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı, Beştepe Jandarma Genel Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı davaları ile FETÖ'nün askeri yargı yapılanmasına ilişkin dava devam ediyor.

Akıncı Üssü davası

Darbecilerin komuta merkezi olarak kullandığı, Ankara'nın birçok bölgesini bombalayan savaş uçaklarının havalandığı, darbe karşıtı komutanların alıkonulduğu Akıncı Üssü'ndeki eylemlere ilişkin davada, savcının esas hakkındaki mütalaasını açıklamasının ardından sanıkların esasa ilişkin savunmalarının alınmasına devam ediliyor. Sanıkların esasa ilişkin savunmalarını tamamlamasının ardından mahkeme heyeti kararını açıklayacak.

• Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesince 1 Ağustos 2017'de ilk duruşması görülen davada, TBMM, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, Gölbaşı Polis Özel Harekat Daire Başkanlığı, TÜRKSAT ve Ankara İl Emniyet Müdürlüğüne bomba yağdırarak çok kişiyi şehit eden pilotların da aralarında bulunduğu 475 sanık yargılanıyor.

Sanık ve avukatlarının davayı uzatma girişimine rağmen yaklaşık iki yıldır devam eden duruşmalarda önemli mesafe katedildi. FETÖ elebaşı Fetullah Gülen ve sivil imam Adil Öksüz'ün de aralarında bulunduğu 5 sanığın firari olduğu dosyada, 21 Ocak 2019'da savcı Adnan Gümüş esasa ilişkin mütalaasını açıkladı.

Buna göre savcı Gümüş, darbeyi yöneten sivil sanıklar Kemal Batmaz, Hakan Çiçek, Nurettin Oruç ve Harun Biniş için 79'ar kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istedi. Gümüş, söz konusu sanıklar hakkında ayrıca 'kasten öldürmeye teşebbüs', 'hürriyetinden yoksun kılmak' ve 'kişiyi hürriyetinden yoksun kılmaya teşebbüs' suçlarından da 4 bin 597 yıl 9'ar aya kadar mahkumiyet talep etti.

Darbeci pilotlara ağırlaştırılmış müebbet hapis istendi

Savcı Gümüş, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi çevresinde 15 kişiyi şehit eden eski pilot üsteğmen Müslim Macit'in 16 kez ağırlaştırılmış müebbet hapsini istedi. Gümüş, Hüseyin Türk'ün 79 kez, Türk ile aynı uçakla Polis Özel Harekat Dairesi Başkanlığını bombalayan eski pilot yüzbaşı Uğur Uzunoğlu'nun da 45 kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması isteminde bulundu.

Gümüş, TBMM'yi bombalayan eski pilot Hasan Hüsnü Balıkçı ile Gölbaşı'ndaki Polis Havacılık Dairesi Başkanlığını vuran eski pilot yarbay Mustafa Azimetli için 79'ar kez ağırlaştırılmış müebbet talep etti.

Emniyet Genel Müdürlüğü Havacılık Dairesi Başkanlığında 7 polisi şehit eden eski pilotlar Mehmet Çetin Kaplan ve Ertan Koral için de 8'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis istendi.

Ankara Emniyet Müdürlüğünü saat 00.56'da bombalayan eski pilotlar İlhami Aygül ve Mehmet Yurdakul ile saat 01.08'de emniyeti bombalayan sanık Mustafa Özkan'ın 3'er kez ağırlaştırılmış müebbetle cezalandırılması talep edildi.

Gümüş, darbe girişimi sırasında hava trafiğini yöneten eski 141. Filo Komutanı Hakan Karakuş ile pilotlara bombalama talimatını veren eski yüzbaşılar Mustafa Mete Kaygusuz ile Ahmet Tosun için de 79'ar kez ağırlaştırılmış müebbet talebinde bulundu.

Ne olmuştu?

Darbe girişimi sırasında komuta merkezi olarak kullanılan Akıncı Üssü'nden havalanan pilotların bombaladığı Gölbaşı'ndaki Polis Özel Harekat Başkanlığında 44, Havacılık Dairesi Başkanlığında 7, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi çevresinde 15 ve Ankara Emniyet Müdürlüğünde 2 kişi şehit olmuştu. Ayrıca, darbecileri protesto için Akıncı nizamiyesinde toplanan vatandaşlardan 9'u darbecilerin açtığı ateş sonucu şehit olmuştu.

Turgut Aslan'ı öldürmeye çalışan darbeciye 10 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis talebi

Darbe girişimi sırasında 9 vatandaşın şehit düştüğü Jandarma Genel Komutanlığını karargahındaki eylemlere ilişkin 245 sanığın yargılandığı 'Beştepe Jandarma Genel Komutanlığı' davasında da sona gelindi. Müşteki ve tanık beyanlarının ardından, 9 Temmuz'da cumhuriyet savcısı esasa ilişkin mütalaasını açıkladı.

Savcı, aralarında, Emniyet Genel Müdürlüğü TEM Daire Başkanı Turgut Aslan'ı vurarak öldürmeye teşebbüs ettiği belirtilen eski kurmay albay Erkan Öktem ile iki sivil imamın da bulunduğu 175 sanığın "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan bir, 9 kişiyi "kasten öldürmek" suçundan 9 kez olmak üzere toplam 10 kez ağırlaştırılmış müebbet, "askeri komutanlıkların gasbı" suçundan da müebbet hapis cezasına çarptırılmalarını istedi. Savcı ayrıca, davanın sanıklarından 15'inin darbeye ilişkin suçlamalardan beraatlerine hükmedilmesini, "silahlı terör örgütüne üye olmak" suçundan ise 7 yıl 6 aydan 15 yıla kadar hapisle cezalandırılmalarını talep etti.

Ankara'daki diğer darbe davaları

Yargılaması devam eden 521 sanıklı Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı'ndaki eylemlere ilişkin davaya ise tanık ve müşteki beyanlarıyla devam ediliyor.

Aralarında eski alay komutanı albay Muhsin Kutsi Barış ile TRT'ye baskın yaparak sözde bildiriyi okutan eski kurmay yarbay Ümit Gençer'in de savunma yaptığı davada, sanıkların ilk savunmaları bitti. Yargılamaların 10 Ekim 2017'de başlandığı dava, Ankara'da en çok sanığı bulunan dosya olarak biliniyor.

Kara Kuvvetleri Komutanlığında 15 Temmuz'daki eylemlere ilişkin 142 sanığın yargılandığı dava, Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesinde görülüyor. Davada, savcının esasa ilişkin mütalaasını açıklaması bekleniyor.

FETÖ'nün askeri yargıdaki yapılanmasına ilişkin eski Genelkurmay adli müşavirleri Muharrem Köse ve Hayrettin Kaldırımcı'nın da aralarında bulunduğu 21 sanığın yargılandığı dava da Ankara'daki önemli darbe davaları arasında yer alıyor. Ankara 25. Ağır Ceza Mahkemesinde devam eden dava, tanık ve müşteki beyanları alınıyor.

İstanbul'da devam eden davalar

FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturmalar sonucunda açılan davalarda ise 255 sanığın yargılaması sürüyor. Bu kapsamda İstanbul'da süren önemli davaların bazıları şöyle:

Hava Harp Okulu görevlileri hakkındaki dava

15 Temmuz darbe girişimine ilişkin İstanbul Hava Harp Okulunda görevli subayların da aralarında bulunduğu 24'ü tutuklu, 44 sanığın yargılanmasına İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesince devam ediliyor. Örgütün sözde "TSK imamı" firari sanık Adil Öksüz'ün evinde bulunan bir kitapta parmak izine rastlanan ve örgütün sivil imamlarından Kemal Batmaz ile 15-16 Temmuz'da yaptığı telefon görüşmesine ait HTS kayıtları ortaya çıkan eski Hava Harp Okulu Alay Komutanı Kurmay Albay Hüseyin Ergezen de bu davanın sanıkları arasında yer alıyor. İlk duruşmanın yapıldığı 16 Nisan 2018'den itibaren 18 celse tamamlandı. Sanıkların ilk savunmaları tamamlanırken, dava kapsamında bazı tanıklar da dinlendi. Davanın son duruşmasında mahkeme heyeti, dosyanın, esas hakkındaki mütalaanın hazırlanması için İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verdi. Mütalaanın celse arasında verilmesi durumunda, 5-6-7-8-9 Ağustos'ta sanıkların esas hakkındaki savunmalarını yapması ve mahkeme heyetinin, savunmaların ardından kararını vermesi bekleniyor.

FETÖ sanığı SAT'çılar ile 'mahrem imamlarının' davası

FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişiminde Sualtı Taarruz (SAT) ile Kurtarma ve Sualtı komutanlıklarında görevli 38 askerle bu personelden sorumlu sözde Deniz Kuvvetleri yapılanmasının 'mahrem imamı' konumundaki 14 sivilin de aralarında bulunduğu 45'i tutuklu 52 sanığın yargılanmasına da İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesince devam ediliyor.

Süreçte şu ana kadar 27 duruşmanın geride kaldığı davada tüm sanıkların savunmaları tamamlandı ve tanıklar dinlenildi. Darbe girişiminden önce birlikten birçok silah çıkarılırken, silahların bir kısmı Riva'da gömülü olarak bulundu. Yargılamanın geldiği aşamada henüz diğer silahlara ulaşılamadı.

Yargılamanın 25 Aralık 2017'de başladığı davada, savcı 9 Temmuz'da esasa ilişkin mütalaasını açıkladı. Mütalaada, sanıklar eski Albay Şeyhmus Direk, eski Binbaşı Hakan Egemen ile mahrem imam olan sanıklar Servet Memiş, Yusuf Baytar, Ahmet Taşçıoğlu, Emrullah Merallı, Önder Yılmaz, Kemal Işıklı, Nihat Mengi ve Sadık Yılmaz'ın "Anayasayı ihlale azmettirme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılması istendi.

Aralarında eski binbaşılar Zeki Bayer, Murat Çetinkaya, Tahsin İşlekel'in olduğu 34 sanığın da mütalaada, "Anayasayı ihlal'' suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılması talep edildi.

Toplam 45 sanığın da "terör örgütüne üye olmak" suçundan 7 yıl 6 aydan 15 yıla kadar hapis cezasına çarptırılması istenilen mütalaada, 7 firari sanığın dosyalarının ayrılması ve tutuksuz sanıklar Şeyhmus Direk ile Timur Ağca'nın da tutuklanması istendi.

FETÖ'nün Atatürk Havalimanı'nı işgal girişimi davası

15 Temmuz'da, Atatürk Havalimanı'nı işgal girişimi ve burada çıkan olaylarda 2 kişinin şehit edilmesine ilişkin 159 sanığın yargılandığı dava da İstanbul'da devam ediyor. İlk duruşması 26 Nisan 2018'de İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesinde yapılan davanın 3 Mayıs'taki oturumunda, esas hakkındaki mütalaa açıklandı.

Esas hakkındaki mütalaada, eski kurmay albaylar Barbaros Akça, Ömer Korkut ve Mustafa Kol, eski Kurmay Yarbay Serbülent Eken, eski Albay Yusuf Özdemir ile eski binbaşılar İsa Öztürk ve Yusuf Yenihayat'ın da aralarında olduğu 150 sanığın, ''anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılması, 5 sanık hakkında bu suçla ilgili kasten hareket etmediği gerekçesiyle ceza verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi istendi. Dava, sanıkların esas hakkındaki mütalaaya karşı savunmalarının alınmasıyla sürüyor.