50 yıllık konu yeniden açıldı: 'Apollo 11'in komutan Neil Armstrong olmamalıydı'
● Tam 50 yıl önce NASA tarafından gerçekleştirilen Apollo 11 görevi, Ay'a 'insan ziyareti' olarak tarihe geçmişti.
● Neil Armstrong ve Buzz Aldrin tarafından yapılan yolculuk, uzay konusundaki birçok çalışmanın öncüsü olarak kabul edildi.
● Tarih kitaplarındaki yerini uzun zaman önce sağlamlaştıran gelişme, 'Shoot for the Moon' isimli bir kitapla değişikliğe uğramış durumda.
● Kitabın yazarı Jim Donovan, Ay'a ilk iniş yapması gereken astronotun Neil Armstrong değil, başka biri olması gerektiğini iddia etti.
20 Temmuz 1969 günü, dünya genelinde 600 milyon farklı insan tarafından canlı olarak izlenen tarihi bir gelişme yaşandı. Komut modülü Columbia'dan ve Ay modülü Eagle'dan oluşan Apollo 11 uzay aracı, 386 bin kilometrelik yolculuğunu tam 76 saatte tamamladı. Amerikan ABC, CBS ve NBC kanalları, Apollo 11'in Ay görevini naklen yayınlamak için 12 milyon dolar seviyesinde bir harcama yaparken Neil Armstrong, tarihin en değerli adımlarından birini Ay için atmak üzereydi.
Sürecin başlangıcında, dönemin ABD başkanı John F. Kennedy, 60'lı yıllar sona ermeden ABD ulusunun Ay'a insan göndereceğine ve geri getireceğine inandığını, bu dönem içerisinde hiçbir uzay görevinin, olası Ay görevinin başarısı ile boy ölçüşemeyeceğini duyurmuştu. Önce Apollo 10 uzay aracı, ABD'nin Florida eyaletinde bulunan Kennedy Uzay Merkezi'nden kalkış uçuşu yaptı. Bu deneme Apollo 11'in üstleneceği Ay görevinin bir tür provası gibiydi. Apollo 11 uzay aracının mürettebatı Thomas Stafford,John Young ve Eugene Cernan Ay'ın yörüngesine girecek ve sekiz gün, 3 dakika, 2 saniye sonra da Dünya'ya geri dönecekti.
20 Temmuz 1969 günü Ay modülü Eagle'da bulunan Neil Armstong ve Buzz Aldrin, Michael Collins'in içinde bulunduğu komuta modülü Columbia'dan ayrıldı. Ay'a ulaşan, tarihi işlemi gerçekleştiren Neil Armstrong ve Buzz Aldrin Columbia kalkışından bu yana geçen 8 gün 3 saat ve 18 dakikanın ardından Dünya'ya geri döndü. Astronotlar Hawaii Adası'nın 1448 km açıklarında Pasifik Okyanusu'ndan alındı. Astronotlar daha sonra hemen karantinaya alındı. 10 Ağustos'a kadar karantinada kalan astronotlar, tarihe ilk Ay seyahatinin izlerini çoktan bırakmıştı.
Shoot for the Moon, 'Neil Armstrong olmamalıydı' diyor
Tam 50 yıldır bu çizelge üzerinden incelediğimiz, bildiğimiz Ay yolculuğu, Neil Armstrong tarafından 'Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım' şeklinde tanımlandıktan yıllar sonra Jim Donovan tarafından çıkarılan Shoot for the Moon kitabı, ezber bozacak bir yorumla gündeme geldi: 'Ay'a ilk inişi yapması gereken astronot başka biriydi!'
Kitapta bahsedilen isim; Gus Grissom, Donovan'ın yorumlarına göre Apollo 11'in komutanı olmalıydı. Kitapta, “1969’un başlarında Ay’a iniş daha planlama aşamasındaydı. Ay Modülü henüz uzayda test edilmemişti. Ayrıca NASA’da Apollo 9 görevi iyi sonuç verdi diye Apollo 10’un Ay’a inişi yapmasını savunanlar vardı. Ne Bob Gilrush, ne Chris Kraft ne Deke Slayton; ajanstaki hiç kimse Ay’a iniş yapılacak görevi bilmiyordu. Eğer Gus Grissom hala hayatta olsaydı, herkes onun komutan olması gerektiği konusunda hemfikir olurdu. Ancak Grissom komutan olarak düşünülmedi. Deke’in Apollo 8’den Apollo 12’ye kadar seçtiği kişiler Mcdivitt, Borman, Stafford, Armstrong ve Conrad isimleriydi.” cümleleriyle özetlenen süreç, birçok uzay tutkunu için 'şaşırtıcı' olarak değerlendirildi.
Gus Grissom kimdir?
Gus Grissom, NASA’nın yedi kişiden oluşan ilk astronot ekibinde yer alan astronotlardan birisi. Aynı zamanda uzaya giden ikinci ABD’li astronot idi. Mercury ve Gemini görevlerinde yer aldı. Ancak 27 Ocak 1967’de Apollo 11’in uçuş öncesi testlerinde bir kaza sonucu ekibiyle kapsülde mahsur kalıp yanarak can verdi. Donovan'ın kitabındaki iddia gerçek olsaydı ve Gus Grissom Apollo 11 komutanı seçilseydi, görev sonucunun değişip değişmeyeceğini asla bilemeyeceğiz. Bildiğimiz tek şey, Tarihe mal olmuş bazı gerçeklerin farklı yorum ve analizlerle farklı düşünceler oluşturabileceği yönünde.
Jim Donovan'ın 'Shoot for the Moon' isimli kitabı bu adresten satın alınabilir.