50 derecelik sıcaklıkta 25 derece hissettiren Kümbet evleri

Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olarak bilinen Harran, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olmaya devam ediyor.

Şanlıurfa’ya 45 kilometre uzaklıktaki ilçede, özellikle dünyanın ilk İslam Üniversitesi ile Konik Kubbeli Kümbet Evler, ziyaretçilerin en uğrak yerleri arasında ilk sırada bulunuyor. Yaz aylarının en belirgin sıcaklığının hissedildiği ilçede sıcaklık zaman aman 50 dereceye kadar yükseliyor. Bölgeyi gezen yerli ve yabancı turistler, mimarisi dolayısıyla doğal olarak yazın serin, kışın da sıcak olan Kümbet Evlere hayran kalıyor. İlçede bulunan yapılar özel mimarisi ile her yıl binlerce turiste ev sahipliği yapıyor.

Ayrıca ilçede bulunan birçok vatandaş beton evlerinin yanında konik kubbeli evlerde de yaşamlarını sürdürüyor.

Kümbet evlerinin mimarisine ve serin özeliğine hayran kalan ziyaretçilerden Berfo Çakır, “İçerisi oldukça serin. Biz de az önce arkadaşlarla dışarının ve içerinin arasındaki sıcaklık farkını konuşuyorduk. Herhangi bir klima ve soğutucu olmamasına rağmen çok serin. Ayrıca mimari özeliğiyle de çok dikkat çekiyor. Görmeyenler için mutlaka tavsiye ederim” dedi.
İlçeye ikinci kez geldiğini belirten Sibel Çakır, kümbet evlerinin mimarisi dolayısıyla kışın sıcak, yazın ise serin olduğunu aktararak, “Sanırım dışarıda şu an hissedilen sıcaklık 50 derece vardır. Bu kümbet evlerinin içerisine girdiğimizde ise sıcaklık oldukça düşüyor. Tahminen 20-25 dereceye kadar düşüyor. Hatta uzun süre içeride kalınca üşüdüğünü fark ediyor. Bu da yapının özeliğiyle ilgili bir durum. Kerpiçten ve topraktan yapılan mimarinin özeliğiyle ilgili olduğu için böyle serin kalabiliyor. Ayrıca kış aylarında da sıcak oluyor" diye konuştu.

Öte yandan, Harran Evlerini Koruma, Yaşatma, Tanıtma ve Turizme Kazandırma Derneği, belediyenin desteğiyle, tarihi evlerin onarımı ve bakımı için yıl başından itibaren çalışma başlatmıştı. Çalışma kapsamında zarar gören yaklaşık 20 kubbeli evin, aslına uygun olarak onarımı ve bakımı yapıldı.

Konik kubbeli evler

Harran evlerinin en önemli özelliklerinden bir tanesi konik ve kubbeli bir görünüme sahip olmasıdır. En fazla 5 metrelik yüksekliklere sahip olan kubbeler, evlerin olduğundan farklı bir şekilde gözükmesine katkı sağlamıştır.

Bölgede ağaç ya da orman olmadığı, çöl toprakları bulunduğundan dolayı evlerin yapımında da tuğla ve kerpiç kullanılmıştır.

30 ya da en fazla 50 tuğla dizisi ile yapılan mekanlar, balçık ile sıvanmıştır.

Evler yan yana olup her kubbe farklı bir kemer ile bağlandığı için daha geniş bir yaşam alanının elde edilmesi amaçlanmıştır.

Bölgede oluşturulan diğer mekanlar gibi Harran evlerinin de üstleri açıktır. Bu sayede evlerdeki kötü kokunun çıkması ve içeriye ışık girmesi amaçlanmıştır.

İklim koşullarına uygun mekanlar

Mezopotamya ve çevresinde bu tür konik evler, kışları sıcak tutması, yazın ise serin olması nedeniyle çok fazla tercih edilir. Tamamen bölgenin iklim şartlarına uygun bir şekilde yapılan evler, yaz-kış kullanışlı olması ile oldukça avantajlıdır.

Harran ve çevresi Hz. İbrahim Peygamberinde yaşadığı bölge olarak tarihte yerini almıştır.

Ö. 18. yüzyıldan kalma bir yerleşim yeri olarak bilinen Harran, sonraki yıllarda Büyük İskender, Roma ve Asurlulara da ev sahipliği yapmıştır.

Bulunduğu konum nedeniyle Harran ve çevresinde farklı kültürlere ait kalıntıların sayısı oldukça fazladır.