31 yılın ardından 'Soğuk Savaş' yeniden mi başlıyor?

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ile Soğuk Savaş'ı fiilen bitiren nükleer silah üretimini durdurma anlaşmasından, Moskova'nın anlaşmaya uymadığını gerekçe göstererek çekileceklerini açıkladı.

• Başkan Trump, ülkesinin, Rusya ile imzaladığı "Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması"ndan çekileceğini açıkladı.

Soğuk Savaş yeniden

Trump, Nevada eyaletinde yaptığı seçim konuşmasının ardından, gazetecilere Rusya ile ülkesi arasında imzalanan "Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması"na ilişkin açıklamalarda bulundu.

Rusya'nın anlaşmayı ihlal ettiğini savunan Trump, "Yıllardır ihlal ediyordu ve (önceki) Başkan Barack Obama'nın neden bu konuyu müzakere etmediğini ya da neden anlaşmadan çekilmediğini bilmiyorum." diye konuştu.

"Rusya anlaşmaya saygı göstermedi"

Rusya'nın, nükleer bir anlaşmayı ihlal etmesine ve ABD'nin izin vermediği silahları yapmasına müsaade etmeyeceklerini belirten Trump, "Biz anlaşmada kalan taraf olduk ve anlaşmaya saygı gösterdik ancak Rusya ne yazık ki bu anlaşmaya saygı göstermedi bu nedenle anlaşmayı feshedeceğiz, anlaşmadan çekileceğiz." ifadesini kullandı.

"Kendi silahımızı üreteceğiz"

Trump, Rusya ve Çin'in yeni bir anlaşmayla gelmediği takdirde ABD'nin kendi silahını üreteceğini söyledi.

"Çok tehlikeli bir adım"

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Ryabkov, ABD'nin Rusya'yı stratejik istikrar konusunda taviz vermeye ikna etmeye çalıştığını vurguladı.

Başkan Donald Trump'a ilk yanıt ise, "Çok tehlikeli bir adım" diyen Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov'dan geldi.

Trump'ın söz konusu açıklaması ve ABD'nin şantaj girişimlerinden endişe duyduklarını dile getiren Ryabkov, Moskova'yı stratejik istikrar konusunda taviz vermeye ikna etmeye çalışan Washington'ın bu eylemlerini kınadı.

"Küresel güven sarsılır"

ABD Başkanı Trump’ın Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’ndan (INF) çekileceklerini açıklamasıyla ilgili Russia Today’e (RT) konuşan uzmanlar, bu adımın küresel güvenliği sarsacağı değerlendirmesinde bulundu. Uzmanlara göre, Soğuk Savaş yıllarına dönük bu adımın ardından ABD Çin’in de olduğu yeni bir anlaşma arayışına girebilir.

• Eski Pentagon yetkilisi Michael Maloof yaptığı değerlendirmede "ABD, Çin yüzünden anlaşmadan çekilmek istiyor. Zira Çin anlaşmanın taraflarından olmasa da, ABD şimdi Çin'e karşı koymak için orta menzilli füze geliştiremiyor" dedi.

Maloof, "Bu ihlallerin ne olduğunu kimse bilmiyor. Yeni kruz füzesi geliştirme düşüncesi mi ihlal? INF anlaşması bunu yasaklamıyor. ABD de yeni orta menzilli füzeler ve kruz füzeleri geliştiriyor. Ama belirteyim, bu füzeleri geliştirebilirler, bu konuda araştırma yapabilirler ama kullanamazlar" dedi.

"Soğuk Savaş yıllarına doğru bir adım"

İranlı siyaset bilimci Kaveh Afrasiabi de Trump'ın bu adımının Soğuk Savaş dönemine dönüş yönünde büyük bir adım olduğunu ifade etti.

• ABD'nin Pasifik Okyanusu'nda Çin'le silah yarışında olduğunu belirten Afrasiabi, Pekin'in elinde anlaşmanın kapsamına girmeyen bir sürü füze olduğunu kaydetti.

Uzmanlar, ABD'nin anlaşma ile ilgili fikir ayrılıklarını gidermek için Rusya'yla masaya oturması gerektiğini kaydetti.

"Bolton çok tehlikeli bir dost"

Maloof "Gerçekten bir sorun olsa ve bu sorunu gidermek isteseler, masaya oturup bu sorunu konuşurlardı. Ancak (Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John) Bolton, Rusya ile muhatap olmak istemiyor. Bolton çok tehlikeli bir dost. Trump gerçekten kendi dış politikasını yürütmüyor" dedi.

"Trump, başka bir anlaşma arayışına girebilir"

Maloof, INF'den çekilmenin Trump'ın ‘Önce Amerika' politikasıyla uyumlu olduğunu ve ABD Başkanı'nın INF'nin feshedilmesi için gerekli 6 ay içinde ‘daha iyi bir anlaşma' için görüşmek isteyebileceğini ifade etti.

"Yeni anlaşmada Çin de olabilir"

Afrasiabi de Trump'ın yeni bir anlaşma arayışına girebileceği ve bu anlaşmada Çin gibi başka tarafların olabileceği yorumunda bulundu. Afrasiabi'ye göre, yeni anlaşma denizden havaya orta menzilli füzeleri kapsamayabilir. Ancak her halükarda Trump'ın INF'den çekilmek istemesi çok tehlikeli.

Afrasiabi "Ne yazık ki Beyaz Saray ve Trump'ın açıkça silah yarışına sarıldığını ve rakiplerinden üstün gelme sözü verdiğini görüyoruz. Bu çok yanlış bir yaklaşım ve küresel düzeni sarsıyor" dedi.

Orta Menzilli Nükleer Kuvvetle Anlaşması nedir?

ABD ile ABD'nin Avrupa ve Uzak Doğu'daki müttefiklerini korumayı amaçlayan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması, 1987'de Washington'da imzalandı.

Anlaşma, Rusya ve ABD'nin menzili 300-3400 mil olan karadan atılan güdümlü füzesi almasını, üretmesini ya da test etmesini yasaklıyor. ABD, Rusya'yı sık sık bu anlaşmayı ihlal etmekle suçluyordu.