3 Kasım 2002 seçim sonuçlarına dair akılda kalanlar
ÇAĞRI SAÇARALP
Abone Ol
3 Kasım 2002 tarihinde yapılan erken genel seçim sonuçları itibarıyla Türk siyasal hayatında köklü değişikliklerin yaşanmasına sahne olurken 15 yıl sonra ilk kez tek parti hükümeti kuruldu. Kazananlarıyla kaybedenleriyle 3 Kasım 2002 seçimi sonuçlarını derledik.
57. Hükümetin Başbakan’ı Bülent Ecevit'in hastalığı, ekonomik kriz derken kulislerde konuşulan erken seçimi ilk defa MHP lideri, dönemin Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli dillendirdi.
Ülkede ekonomik krizin etkileri devam ederken erken seçim yapmak 57. Hükümeti kuran kaolisyon partilerinin siyasi intiharı olacaktı. Erken seçim kararı mecliste yapılan oylamayla 31 Temmuz 2002'de alınırken Türkiye 3 Kasım 2002’de sandık başına gitti.
Ekonomik kriz döneminde bunalan Türk halkı sandıkta Bülent Ecevit Başbakanlığındaki 57. Hükümeti cezalandırırken meclis içindeki ve dışındaki bazı muhalefet partileri de büyük oranda oy kaybına uğradı.
Seçimin sonuçlanmasıyla yeni kurulan AK Parti tek başına iktidara gelirken; Abdullah Gül, Başbakanlık görevini üstlendi, Bülent Arınç Meclis Başkanı oldu. Siyasi yasağının kalkmasıyla Mart 2003'te Siirt’ten milletvekili seçilen Recep Tayyip Erdoğan, daha sonra Abdullah Gül’ün yerine Başbakanlık görevini üstlendi.
İşte 3 Kasım 2002 seçimlerinin ardından oluşan siyasi tablo…
0. 3 Kasım 2002 seçimi Türk siyasal yaşamında çok partili demokrasiye geçişten sonra yaşanan 14. genel seçimdi. Kayıtlı bulunan toplam 41.4 milyon seçmenden yüzde 79’u sandık başına giderek, seçime katılan 18 siyasi parti ve bağımsız diğer adaylar arasından tercihini yaptı.
0. 3 Kasım akşamı sandıklar açıldığında Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi yüzde 34’lük bir oy oranı ile mecliste üçte-ikilik bir çoğunluğa ulaştı. AK Parti elde ettiği 363 milletvekilliği ile (9 Mart 2003'te düzenlenen ara seçimlerden sonra 365'e yükseldi) tek başına hükümeti kuracak çoğunluğu sağladı.
0. Bir önceki seçimlerde baraja takılan Deniz Baykal liderliğindeki CHP ise, kendisini iktidara hazırlamışken 3 Kasım 2002 seçimlerinde aldığı yüzde 19’luk oy oranı ve 178 kişilik meclis grubuyla ülkenin yeni ana muhalefet partisi görevini üstlendi.
0. Kaybedenler cephesindeyse en fazla oy kaybı, geçen seçimde birinci parti olan DSP’de gerçekleşti. 3 Kasım 2002 seçimlerinde ilk kez bir iktidar partisinin oylarında 21 puanlık kayıp yaşanmış DSP’nin oy oranı yüzde 22’den yüzde 1’lere geriledi.
0. 3 Kasım seçimlerinde ağır bir darbe alan diğer bir iktidar partisi ise MHP olmuştu. Bir önceki seçimlerde sürpriz yaparak ikinci parti olarak meclise giren MHP, erken genel seçimde aldığı 8,36 oyla baraj altında kaldı.
0. 57. Hükümetin en küçük ortağı Mesut Yılmaz liderliğindeki ANAP, aldığı 5.13 oyla bu seçimlerde baraja takıldı ve kuruluşundan bu yana ilk kez Meclis'e giremeyerek kaybedenler arasında yer aldı.
0. Meclis içindeki ve dışındaki muhalefetten bazıları da, önemli ölçüde oy kaybına uğramıştı. Bunların başında, seçim öncesi kurduğu ittifaklara da güvenerek seçimlerde en azından meclise girebileceğinden emin olan DYP gelmektedir. Seçim akşamında yüzde 9 ile yüzde 11 arasında gidip gelen DYP oyları, gece yarısından sonra yüzde 9.6’larda kalarak baraj partiyi baraj altında bıraktı.
0. ve Saadet Partisi (SP) ise, seçim kampanyasında partinin doğal lideri sayılan ama siyasi yasaklı olan Necmettin Erbakan’ı miting meydanlarına davet etmesine rağmen, yalnızca yüzde 2.5 oy alabildi.
0. DEHAP ise, girdiği seçim ittifakları sayesinde oyunu az da olsa artırmış olmasına rağmen, istediği sonucu elde edemedi.
0. Umduğunu bulamayan diğer partiler arasında sol yelpazede İsmail Cem liderliğinde kurulan Yeni Türkiye Partisi’dir. YTP, 3 Kasım 2002 Erken Genel Seçimleri'nde %1.15'lik oy oranıyla hiçbir varlık gösteremedi.
0. Meclise girememiş olsa bile 2002 seçimlerinin bir diğer başarılı partisi ise, ilginç seçim kampanyasıyla dikkati çeken Genç Parti (GP) idi. Cem Uzan liderliğindeki Genç Parti sadece 66 gün boyunca propaganda yapmasına rağmen, beklenmedik bir şekilde 3 Kasım 2002 seçimlerinde yüzde 7,25 oy aldı.