Paralel devlet gibi
Türkiye’de yüzlerce meslek ve her bir mesleğin odası var. Esnaflık yapanların bir esnaf odasına, tacir ve şirketlerin bir ticaret odasına, sanayicilerin ticaret odasının yanı sıra bir sanayi odasına, tahıl işi ile uğraşanların bir ticaret borsasına, üniversite mezunu bir meslek mensubunun eğitim gördüğü dala ait meslek odasına üye olması zorunlu. Meslek odalarının, çatı kuruluşlarının ve çatı kuruluşlara bağlı kuruluşların listesini görünce, âdeta paralel devlet olan bu yapılardan ilginç bir manzara çıkıyor karşımıza. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu TESK’e bağlı 15 federasyon var. Her federasyon birlikten oluşuyor ve her birlik de yüzlerce odadan… Her il ve ilçeye yayılmış bine yakın Ziraat Odası, TOBB’a bağlı 365 oda, TMMOB’a bağlı 24 oda ve her odanın tüm şehirlerdeki temsilcilikleri ve diğer meslek odalarının şubeleri toplantıdığında yaklaşık 5 bin oda var.
Tabiri caizse elini sallasan ellisi derler ya aynen öyle yani Türkiye bir oda cenneti. O kadar çoklar ki hangisinden başlamalı bilemiyor insan. Kimilerine göre âdeta paralel bir devlet olan bu yapılanmaları listelediğimizde ilginç bir manzara çıkıyor karşımıza… İşte çatı kuruluşlar ve bağlı odalar
Çatı Kuruluşlar
- ■ Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)
- ■ Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK)
- ■ TESK’e bağlı federasyonlar ve bu federasyonlara bağlı ve Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği
- ■ Türkiye Barolar Birliği
- ■ Türkiye Mimar Mühendis Odaları Birliği (TMMOB)
- ■ Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB)
- ■ Türk Tabipler Birliği
- ■ Türkiye Eczacılar Birliği
- ■ Türkiye Noterler Birliği
- ■ Türkiye Diş Hekimleri Birliği
Bu oda ve üst kuruluşlarının yanı sıra Fikir ve Sanat Eseri Sahipleri ile Bağlantılı Hak Sahipleri Meslek Birliği, Türkiye Tohumcular Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği, Türkiye Belediyeler Birliği örneğine benzer kanunla kurulmuş onlarca yüzlerce birlikte olanları da cabası.
Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları, birçok ve farklı organizasyonlardan oluşuyor.
Bu organizasyonlar küçükten büyüğe sırasıyla; Oda, Birlik, Federasyon ve Konfederasyon olarak isimlendiriliyor.
Ticaret bakanlığının web sitesinde bulunan 1 Ağustos 2019 tarihli sıkça sorulan sorular bölümündeki verilere göre ülkemizde, 181 ticaret ve sanayi odası, 57 ticaret odası, 12 sanayi odası, 2 deniz ticaret odası olmak üzere toplam 252 oda ile 113 ticaret borsası bulunduğu ifade ediliyor. Bu oda ve borsanın üst birliğiyse Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği.
Mimar Mühendis Odaları Birliği 24 alt meslek odasından oluşuyor. Mali Müşavirler iki kola ayrılırken diğerleri genellikle bir alt odadan oluşan birlikler.
Kayıt Zorunlu
Esnaflık yapanların bir esnaf odasına, tacir ve şirketlerin bir ticaret odasına, sanayicilerin ticaret odasının yanı sıra bir sanayi odasına, tahıl işe ile uğraşanların bir ticaret borsasına, üniversite mezunu bir meslek mensubunun eğitim gördüğü dala ait meslek odasına üye olması zorunlu. TOBB Ticaret Sicil Gazetesi’ni, TESK ise Esnaf Sivil gazetesini neşrediyor. Kuruluştan, yönetim kurulu kararlarına, yetkili değişiminden adres değişikliğine her faaliyetin bu gazetelerde ücreti karşılığında yayınlanması da zorunlu. İhaleye girmekten yurt dışına çıkışa dek her türlü faaliyet için odadan ücret karşılığında belge almak gerekiyor.
5 Bin Oda
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu TESK’e bağlı 15 federasyon var. Her federasyon birlikten oluşuyor ve her birlik de yüzlerce odadan…
Her il ve ilçeye yayılmış bine yakın Ziraat Odası, TOBB’a bağlı 365 oda, TMMOB’a bağlı 24 oda ve her odanın tüm şehirlerdeki temsilcilikleri ve diğer meslek odalarının şubeleri toplantıdığında yaklaşık 5 bin oda var. Kısaca Türkiye’nin her bir köşesinde her türlü oda mevcut ve çiftçiden mühendise, avukattan doktora, esnaftan sanayiciye, köylüden şehirliye, az kazanandan çok kazanana, küçükten büyüğe herkes bir odaya üye olmak zorunda. Olmazsan olmaz zira iş yapamazsın. Bir başka gariplik ise bir adet yufka üreten küçük ensaf bile milyar dolarlık iş yapan pek çok iş için aynı ücreti ödüyor olması. Bir başka örnek ise bir barkodu olan yufkacı 3 bin lira öderken 100 bin barkod kullanan dev işletme sadece 5 bin lira civarında bir ücretle kurtulabiliyor olması. Hâsılı liste uzar.