Liyakat savaşında 200 ölü!
Bangladeş, 1971’de Pakistan’a karşı verdiği Bağımsızlık Savaşı'na katılanların ailelerine uzun yıllar kamuda yüksek kontenjanlar ayırıyordu. 2018’de iptal edilen kanun geçtiğimiz ay mahkeme tarafından yeniden tesis edilince ülke karıştı. Hâdiselerde sayı tam olarak bilinemese de tazminlere göre 200’den fazla protestocu öldü.
1971 yılında Pakistan ile girdiği savaşta bağımsızlığına kavuşan Bangladeş’te o günden sonra bu savaşa katılanların aileleri ülkede ayrıcalıklı bir pozisyona geldi. Kamuda işe giriş pozisyonlarının yüzde 56'sı belirli demografik gruplar ve sınıflar için ayrılırken, bunun yüzde 30'u, 1971'deki Bağımsızlık Savaşı'na katılanların ailelerini kapsıyordu.
Hükümetin isteği üzerine söz konusu kontenjanlar, ülke çapındaki protestolar üzerine 2018'de kaldırıldı. Fakat Bangladeş Yüksek Mahkemesi, kontenjan sisteminin yeniden uygulanması kararı aldı. Bu da ülkede büyük protestolara neden oldu.
18 milyon işsiz genç
Çünkü ekonomik olarak zorluklar yaşayan ülkede 18 milyon genç, işsiz ve birilerinin tepeden inme memur olması bu milyonların hiç de hoşuna gitmedi. Bu sistemi ayrımcılıkla suçlayan protestocular, bunun, Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Vecid liderliğindeki Avami Birliği Partisinin destekçilerine fayda sağladığını savunarak sokağa çıktı.
Hükümet ise sokak eylemlerine karşı hiçbir tolerans göstermedi. Önce ülkede internet kesildi. 16 Temmuz'da Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Vecid liderliğindeki Avami Birliği Partisi ile bu partinin öğrenci kanadı Bangladeş Öğrenciler Birliğinin üyelerinin yanı sıra polisin üniversite kampüslerinde öğrencilere saldırıları ve müdahaleleri neticesinde protestolar yoğunlaştı. 19 Temmuz’da da sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Ve ardından polisin sert müdahaleleri başladı.
Eylemciler istediğini aldı
Bangladeş Yüksek Mahkemesi, 21 Temmuz'da Bağımsızlık Savaşı'na katılanların ailelerine ayrılacak kontenjanı yüzde 30'dan yüzde 5'e çekti ve toplam kontenjanın yüzde 2'sinin etnik azınlık ve engelli bireylere, yüzde 93'ünün ise liyakate dayalı şekilde tahsis edilmesine karar verdi.
Bangladeş Adalet Bakanı Enesul Hak, gerginliğin azalmasıyla protestolar nedeniyle konulan sokağa çıkma yasağının kısmen kaldırıldığını açıkladı. Ardından ülkede bazı işyerleri ve resmi kurumlar kısıtlı hizmet vermeye başladı.
Çok hızlı başlayan sokak eylemleri, protestocular istediklerini kısmen aldıktan sonra yine aynı hızla sona erdi. Sokaklarda hayat kısmen normale döndüğünde, 200’den fazla protestocu katledilmişti.