Korona salgını ve Bill Gates vakfı

Bu yazı 23 Mart 2020 tarihinde, Gerçek Hayat dergisinin 1013. sayısında yayınlanmıştır.

Koronavirüs aşısına dair araştırmalar konusunda Bill Gates ile vakfı kadar mesai harcayan kimse yoktur herhalde. Gates’in Vuhan salgını başlamadan sadece birkaç hafta önce koronavirüs salgınına ilişkin bir simülasyon çalışmasına sponsor olduğu biliniyor. Bill Gates belki de bir kâhin! Çünkü yıllardır küresel bir pandeminin patlak vereceğini ve hiç kimsenin buna hazırlıklı olmadığını söyleyip duruyor.

Gates, 18 Mart 2015’te Kanada’nın Vancouver şehrinde salgın hastalıklar üzerine bir konuşma yaptı. Aynı gün blog sayfasına şunları yazdı:

• Ebola kötü fakat gelecek salgın çok daha beter olabilir. Dünya bilhassa virüs bazlı grip salgınlarına hiç hazırlıklı değil. Böyle bir salgında 10 milyonu aşkın kurban verilebilir.

Gates, aynı yıl New England Journal of Medicine için bir yazı kaleme aldı. Yazının başlığı “Bir sonraki salgın: Ebola’dan alınacak dersler” şeklindeydi. Burada hastalara RNA bazlı yapılar temin edip antikor içeren bazı protinleri üretmesini sağlayan özel ilaçlardan bahseden Gates, Moderna ve CureVac şirketlerinin bu yönde çalışmalar yaptığını, salgınları durdurabileceklerini söylüyordu. İlginç olan, her iki şirketin de bugün RNA bazlı COVID-19 aşısı üretme çalışmalarının öncüsü olması ve her ikisinin de Gates Vakfı tarafından fonlanıyor oluşu.

2017 ve CEPI İnsiyatifi

Grip benzeri küresel bir salgın, Gates’in yıllarını verdiği, üzerine titrediği bir mesele. 2017 yılındaki Davos Dünya Ekonomik Forumu esnasında Gates, CEPI (Salgına Hazırlık Çalışmaları Koalisyonu) adı verilen bir insiyatif başlattı. Bu insiyatife Norveç, Hindistan, Japonya, Almanya hükümetleri ile İngiliz STK’sı Wellcome Trust iştirak etti. İnsiyatifin amacı “Gelecekteki salgınlara karşı aşı geliştirme çalışmalarını hızlandırmak” olarak ilan edildi.

EVENT 201

2019 yılında Bill Gates pandemik senaryolar üzerine yoğunlaştı. Ürkütücü bir senaryo içeren Netflix videosu yaptı. “Açıklananlar” serisinden çıkan videoda, Çin’deki bir hayvan pazarında istiflenmiş canlı ve ölü hayvanların yüksek kapasitede ölümcül bir virüse kaynaklık ettiği; küresel bir salgının başladığı anlatılıyordu. Gates, videoda bir uzman sıfatıyla beliriyor ve insanları şöyle uyarıyordu:

• Eğer ortaya çıkıp milyonlarca kişiyi öldürecek bir şey aklınıza gelmiyorsa, bizim için en büyük risk bir salgın demektir.

Gates’e göre bir salgın için hazırlık yapılmazsa, dünya aşılara gerekli yatırımı yapmadığı için çok pişman olacaktı.

Çok geçmedi, Çin’in Vuhan şehrindeki hayvan pazarı ile yarasalar gündeme geldi. Ve koronavirüs salgını patlak verdi.

Ekim 2019’da Gates Vakfı, Dünya Ekonomik Forumu ve John Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi ile bir araya geldi. Ekip, ‘Event 201’ adı verilen kurgusal bir simülasyon hazırladı. Web sayfasında da belirtildiği gibi, Event 201 “yarasalardan domuzlara, oradan da insanlara geçerek büyük bir salgına yol açan bir korona virüs” simülasyonunu konu ediniyordu.

Görüldüğü gibi Bill Gates, en azından beş yıldır bu konu üzerine çalışıyor. 50 milyon kişiyi öldüren 1918 yılındaki İspanyol Gribi’nden çok daha ölümcül bir küresel salgının dünyayı vuracağından bahsediyor.

Koronavirüs Aşısı

Gates Vakfı, kendini aşı geliştirmeye adamış görünüyor. Pensilvanya’daki Inovio Pharmaceuticals, INO-4800 isimli bir aşıyı geliştirmek için Gates destekli CEPI’den 9 milyon dolar destek aldı. Aşı, Nisan ayında insan üzerinde test edilecek. Gates Vakfı, şirkete 5 milyon dolar ilave destek kararı aldı. Peki, niçin? Yeni aşının deri içine enjektesinde kullanılacak akıllı bir cihazın geliştirilmesi için.

• Gates’in Moderna ve CureVac şirketlerine verdiği destekten bahis geçmişti. Moderna, mRNA1273 isimli bir koronavirüs aşısı üzerine çalışıyor. 2015 yılından bu yana fon alan Alman şirketi CureVac ise COVID-19 aşısı için mRNA teknolojisini kullanıyor. Ve bunun için Gates destekli CEPI’den 8 milyon dolar aldığı biliniyor.

O zaman şunu da not edelim. Gates Vakfı ve yan kuruluşu CEPI, Dünya Sağlık Teşkilatı’nın en büyük bağışçıları arasında yer alıyor. Teşkilatın başındaki Tedros Adhanom, ilk doktor olmayan yönetici. Etiyopya’da bakanlık yaparken Gates Vakfı ile HIV virüsü konusunda uzun yıllar birlikte çalışmış olduğunu da buraya ekleyelim.

Görüldüğü gibi mevcut koronavirüs salgını söz konusu olduğunda hangi taşı kaldırsanız karşınıza Bill Gates çıkıyor. Bu iyi bir şey mi, yoksa telaşlanmalı mıyız? İşte bunu zaman gösterecek.