Biden’ı kıskandırmak için Türkiye’ye göz kırpıyorlar
2003’te Güney Kıbrıs’la, 2020’de ise Yunanistan’la ‘münhasır ekonomik bölge’ anlaşması imzalayan; 2018’den beri de Doğu Akdeniz’de Türkiye’ye karşı ucuz kabadayılık yapan Mısır, 25 Şubat’ta aldığı bir kararla geri adım attı. BM’ye bildirdiği arama hartasında Türkiye’nin çizdiği haritaya sadık kalan Mısır, bu kararı ilginç bir şekilde İsrail görüşmelerinden sonra aldı.
ABD’nin eski başkanı Trump zamanında altın günlerini yaşayan Mısır ve İsrail, Demokrat Biden’ın iktidara gelmesiyle üvey evlat muamelesi görmeye başladı. ‘Diktatörlere yüz vermeyeceğim’ diyerek Sisi ile bağlarını koparan Biden, koltuğu oturduktan sonra uzunca bir süre de İsrail Başbakanı Netanyahu’nun telefonlarına çıkmamış ve İsrail’den tepki çekmişti.
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki haklarına karşı Yunanistan ve Fransa ile birlikte 2018’den bu yana mütecaviz adımlar atan Mısır ve İsrail, şubat ayı sonunda birden dümeni Türkiye’ye doğru kırmaya başladı. Önce İsrail’den Türkiye’ye sıcak mesajlar geldi. Ardından Mısır önce Doğu Akdeniz gerilimini yumuşattı, sonra da 25 Şubat’ta BM’ye bir harita sundu. Haritada Mısır’ın, Akdeniz’de arama yapacağı bölgeleri belirlerken, Türkiye’ye ait olan bölgelere yaklaşmamaya ihtimam gösterdiği görüldü. Olayın ortaya çıkmasıyla Yunanistan’da küçük çaplı bir gerilim yaşandı. Yunan basını olayı “Mısır, Türkiye ile anlaşmaya açık kapı bırakıyor” şeklinde yorumlandı.
‘Trump ruhu hâlâ yaşıyor’
Mısır’ın neden böyle davrandığının açıklaması ise, yine Yunan basınının diğer manşetlerinde yer alıyordu. İsrail ve Mısır’ı devre dışı bırakan ABD, Yunanistan’la çok büyük bir ‘tatbikat’ için hazırlık yapıyor. Türkiye ile Yunanistan arasındaki tüm anlaşmaları ihlal ederek sınır komşumuza resmen ordu yığan ABD, yolun geri kalanına Yunanistan’la devam edeceğinin sinyalini veriyordu.
Saf dışı kalan İsrail ve Mısır ise, çareyi Türkiye ile iyi geçinmekte buldu. Daha doğrusu Biden’ın devirmeye yemin ettiği Türkiye’nin seçilmiş yönetimine yanaşarak ‘eski dost düşman olmaz’ sinyali verdi. İki ülkenin bu tutumu ortak bir kararla aldığını gösteren emare ise, 21 Şubat’ta ortaya çıktı. Mısır ve İsrail, Avrupa'ya gaz ihracatını artırmak için İsrail'in açık deniz doğal gaz sahasını bir su altı boru hattıyla Mısır'a bağlama konusunda anlaştı.
Anlaşma, İsrail’e giden Mısır Petrol Bakanı Tarık El Molla tarafından imzalandı. Biden’ın iki ülkeyi de ‘umursamadığı’ günlerde gerçekleşen ziyaretle, Mısır 5 yıl sonra ilk kez bir bakanını İsrail’e göndermiş oldu. Molla, İsrail Cumhurbaşkanı dâhil tüm üst düzey muhataplarıyla birebir görüştü. Hatta Netanyahu’nun görüşmeyi Tel Aviv’de değil de Kudüs’te gerçekleştirmesi, Biden’a ‘Trump ruhunun yaşadığı’ mesajı olarak yorumlandı.
Türkiye üzerinden ABD’ye mesaj
Tüm bu mesaj karmaşasının altındaki ‘niyeti’ okuyan Arap uzmanlara göre ise, Mısır ve İsrail’in Türkiye’ye göz kırpıp ABD’ye ‘nazire’ yapmalarının tek nedeni, Biden’ı kıskandırarak yeniden eski güzel günlere dönülmesini sağlamak. Gazze’deki Ummah Üniversitesi’nden Adnan Abu Amer’e göre İsrail, koruyucusu ve müttefiki ABD bölgede haritaları yeniden çizerken elini güçlü göstermek ve haritadan aslan payını almak için ‘başka ülkelerle görüşüyor’.
Mısır’ın derdi ise bir yandan İsrail ile görüşerek ABD’ye ‘ben hâlâ sana ve buradaki bekçine bağlıyım’ mesajı vermek, diğer yandan bu bağlılığın itibar görmemesi ihtimaline karşı Türkiye’yi ‘daha fazla kızdırmamak’. Bu çırpınışların kime ne sağlayacağını ise, Biden ve ekibinin Türkiye’ye karşı muhtemelen bu yıl atacağı saldırgan adımlar gösterecek.