İt üzümü mü, zehir mi, güzellik iksiri mi?
Bitkilere zaafım uzun zaman önce başladı. Bu ilgi, Çocuklar ve Çiçek Mezarlıkları ile Yeşil Kafalar serisini yazarken iyice arttı. Fitoterapi eğitimimle birlikte alanın içine daha da çok çekildim. Her seferinde garip bir gülümseme ve hayretle bitki isimlerini kimin ve niye böyle koyduğunu merak ettim. Mesela kirli çorap otu, ebegümeci, pisi pisi otu... O yüzden bu isimlerin ve hikâyelerinin peşine düştüm, iz sürdüm. Bu yazımda da yeni öğrendiğim güzelavrat otunu sizlerle paylaşmak istedim.
Güzelavrat otunun diğer adı it üzümü. Çoğumuz onu itüzümü olarak tanıyoruz. Üzüme benzeyen siyah renkli ve minik meyveleri var. Üstelik çok çok zehirli. Peki, böyle zehirli bir bitkinin adı neden güzelavrat? Açıkçası ben ilk başta zehirli bir otun adının kadın kelimesiyle anılmasına azıcık bozulmuştum. Ancak gerçek hiç de düşündüğüm gibi değilmiş.
Bu ot eski zamanlarda bir tür güzellik malzemesi olarak kullanıyordu. Kadınlar bu otun meyvelerini sıkarak gözlerine damlatıyor, böylece göz bebeklerini büyütmeye çalışıyordu. Anlaşılan o zaman da büyük göz bebekleri toplumun güzellik kıstaslarından biriymiş. Bu otu gözlerine damlatan kadınların göz bebeklerinin büyüyüp büyümediğini bilmiyoruz ancak kör olduklarını biliyoruz. Üstelik göz bebekleri birazcık olsun büyüyorsa da bu, otun halüsinasyon gördürme özelliğinden olabilir.
Kendini sevmeyi öğrenemeyen ve toplumun dayattığı güzellik ölçütleriyle savaşmaya gücü kalmayan, savaşamayan ve nihayetinde gözlerinden olan âmâ kadınlar... İşte bu otun hikâyesi.