Genç İHA'lar

Lagari İHA takımı İlk olarak NASA sponsorluğunda Amerika’nın Texas eyaletinde düzenlenen CanSat model uydu yarışmasına katıldı. 2016 yılında Dünya 2'ncisi olarak yarışmayı tamamladı. 2017 yılında konsept değişikliğine giderek Google, Boeing ve Lockheed Martin gibi sponsorları olan, Amerika’nın Maryland eyaletinde gerçekleşen ve bu alanda dünyanın en prestijli yarışmalardan biri olan öğrenciler için insansız hava aracı yarışmasına (AUVSI-SUAS) katılmaya başladı.

Lagari ekibi, AUVSI-SUAS yarışması için özel olarak geliştirdikleri araca Zeytin Dalı (ZD) ismini verdi.

2018 Haziran ayında, 32 farklı ülkeden 69 takımın katıldığı 3 aşamalı yarışmada görev aşamasında 5. olmuş ve yarışmayı genel sıralamada 8. sırada tamamlamıştır. Ayrıca yarışma görevlerinden olan hedef atışında, yaklaşık 50 metrelik yükseklikten hedefi 1 metre yakınlıkla vurarak, 16 yıllık yarışma rekorunu kırmayı başardı. Lagari Takımı, 2019 yılı haziran ayında, 75 takım arasından sabit kanat kategorisinde 1., genel sıralamada ise 3.'lük elde etti. Ayrıca yarışma görevlerinden olan hedef atışında görevini gerçekleştirebilen 3 takım arasında bulundu.

Lagari Ekibinin Riskli Görevi

AUVSI-SUAS yarışmasının en zor görevi olan hedef atış görevinde takımlardan beklenen şudur: Bir insansız kara aracı uçaktan atılmalı, hasarsız bir şekilde iniş yaptıktan sonra başka bir konuma gitmelidir. Lagari İHA ekibi, bu görev için insansız kara aracını paraşüt ile kontrollü iniş yapması için tasarlamıştı. Ancak yarışma günü hâkim olan sert rüzgâr yüzünden paraşüt ile iniş yapacak araç rüzgardan savrulacağından, belirsiz ve hassasiyetsiz bir atış olacaktı. Yarışan bazı takımlar rüzgârdan dolayı göreve bile yeltenmez iken o anda yapılan risk analizi ile Lagari İHA takımı kara aracını paraşütsüz, serbest bir şekilde atmaya karar verdi. Atışı başarılı bir şekilde yapan Zeytin Dalı, göreve devam ederken insansız kara aracı da belirlenen konuma ilerlerdi.

Ülkemizi ve tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüsü nedeniyle AUVSI-SUAS 2020 yılında iptal edildi. Bu sene ise Lagari İHA ekibi Türkiye'nin ve dünyanın en büyük havacılık festivali olan Teknofest kapsamında düzenlenecek olan ve henüz görevlerin tamamını başarabilenin çıkmadığı Savaşan İHA yarışmasına, tüm görevleri başarabilme iddiasıyla hazırlanıyor.

Savaşan İHA yarışmasında, yüksek otonomi gerektiren ve dünya çapında sıcak araştırma alanı olan, İHA’lara savaş jetlerinin yaptığı it dalaşı (dog fight) yapabilme kabiliyeti kazandırılması hedefleniyor. Yüksek çevresel farkındalık, karar verme yeteneği ve dinamik ortamlarda planlama yeteneği gibi konularda insan zekası seviyesine yaklaşamadığı için, hava muharebe manevraları ancak insanlı uçaklar ile gerçekleştirilebiliyor. Savaşan İHA yarışmasında kontrollü bir ortamda İHA’lar arasında bir hava – hava senaryosunu oluşturarak havadaki İHA’ların rakiplerini sanal olarak vurması isteniyor.

Yarışma kapsamında geliştirilen yeni insanız hava aracına Pençe Operasyonu'na katılan askerlerimizin ve şehit olan kahramanlarımızın anısına “Pençe” ismi verildi.

Pençe

- Seyir hızı : 17 m/s - Maksimum hız: 30 m/s

- Kanat Açıklığı: 1.8 metre

- Kalkış ağırlığı : 7 kg - Faydalı yük : 2 kg

- Havada kalış: 30 dakika

- Maksimum irtifa: 1300 metre

- Haberleşme menzili : 10 km

- Otonom kalkış, uçuş ve iniş

- Gerçek zamanlı görüntü işleme

- Otonom hedef tespiti ve takibi.

- Karbon fiber kompozit yapı

- İlk uçuş: 04.03.2021 - Son uçuş:

- Havada geçirdiği toplam süre: 22 dakika

Lagari Takımının İHA’larında Neler Var?

Lagari İHA takımının öncelikli amacı uçuş sırasında maksimum güvenilirlik sağlayan araçlar geliştirmek. Ekip, yüksek performans ve ileri teknolojili aviyonikler entegre ederek araçlara kalkış ve iniş dahil, tamamen otonom uçuş yapma kabiliyetini kazandırmıştır. Lagari Ekibi tarafından özel olarak geliştirilen etkili görüntü işleme sayesinde araçlar nesne tespit edebiliyor ve hedef belirleyebiliyor. Özelleştirilmiş kullanıcı ara yüzü, uzun menzilli kablosuz haberleşme ve gelişmiş dayanıklı kompozit yapı, araçlara kazandırılan diğer özelikler.

Takımda Hangi Bölümlerden Öğrenciler Var?

Takımda üç alt ekip var:

•Mekanik tasarım ve aerodinamik ekibi: Uçağın tasarımı, aerodinamik analizler, uçağın bakımı vb. görevlerden sorumlu.

•Kontrol ve elektronik ekibi: Uçağın aviyonik sistemleri, kablosuz haberleşmesi, elektroniği ve otonom uçuşundan sorumlu.

•Yazılım ekibi: Yer kontrol istasyonu arayüzü, otonom takip ve nesne tespitinden sorumlu.

Lagari ekibi bu sene mekatronik, makine, kontrol ve otomasyon mühendisliği gibi farklı dallardan 14 lisans öğrencisi ile Teknofest Savaşan İHA yarışmasına hazırlanıyor. Bu yarışmalar, öğrencilerin gerçek bir mühendislik projesinde yer almalarını teşvik ederek nitelikli ve tecrübeli mühendis adaylarını yetiştirmeyi amaçlıyor. Öğrenciler Lagari İHA ekibinde görev alarak teorik derslerin yanı sıra gerçek bir mühendislik probleminde görev alma fırsatını elde etmiş oluyor.

Ülkemizin insansız hava sistemleri konusundaki konumunu göz önünde bulundurarak daha önceden bir İHA projesinde görev almış öğrencilerin savunma sanayisi sektöründe staj veya iş bulma konusunda bir adım önde olduğunu söylenebilir.