Dünyayı değiştiren gençler

Küçükken derslerim çok iyiydi. Okula gitmeyi, ders çalışmayı, kitap okumayı severdim. Mesela ailem hiçbir zaman istemeye istemeye o karmaşık fizik, kimya, matematik sorularının başına oturduğumu görmemiştir. Ne zaman odama girseler ben kafamı aç karnına taşıyamayacağınız kadar ağır bir kitaba gömmüş olurdum. Bu uzun mu uzun yıllar böyle devam etti. Arkadaşlarım, “Annem senin gibi bir kızı olsun çok isterdi.” dediğinde ben de onlara, “Benim annem de sizin gibi bir kızı olsun isterdi.” derdim. Çünkü çoğu karnesi kırıklarla dolu haylaz tiplerdi. Onlar, benim kendilerini kırmamak ve çok nazik olduğum için böyle söylediğimi düşünürdü ama ben gerçekten doğruyu söylüyordum. Annem hâlime üzülürdü.

Hatta bir gün bir ödevimi yapmadığım için öğretmenim beni anneme şikâyet etmişti. Annem telefonu kapattığında ağlıyordu ama mutluluktan. Şükürler olsun ki normal bir gençsin, deyip bana sarılmıştı. Gün boyu ne istersem onu yapmıştı. Pastalar, börekler, kekler… O zaman annemin neden böyle davrandığını anlamadım. Ta ki öğretmen olana dek.

Annem her denileni kabul eden, itiraz mekanizması bozulmuş, gerektiğinde isyan edemeyen, topluma kapılıp giden ve olan bitenin farkına varmayan biri olmamdan korkmuştu. Bazı durumlarda asimetrik bir duruş sergilemek ve düşünülmeyeni düşünmek, uslu genç olmaktan daha önemliydi. Bunu annem biliyordu. Sonra ben de öğrendim.

Aynı zamanda psikologlar da fazla uslu ve her sözü dinleyen çocukların hayal gücünün gelişmemiş olduğunu belirtirler. O yüzden bu gençler dünyalarını değiştirmeye de muktedir olamazlar. Hayal gücü size şu an yaşadığınızdan başka bir dünya olduğunu söyler. Gidip onu bulmanızı ister. Eğer bulacak başka bir dünya yoksa, onu sizin oluşturmanıza yardım eder. İşte o telefon araması anneme bunları ifade ediyordu. En başta da gerektiğinde dünyayı değiştirebileceğime dair umudu. Mutluluktan ağlaması boşuna değildi.

Malala Yusufzay

Malala Yusufzay 1997 yılında doğdu. 12 yaşındayken yaşadığı yerde kızların okula gitmesi yasaklandı. Malala kabul etmek yerine karara karşı çıktı. BBC Urduca Servisi'nde Pakistanlı Kızın Günlüğü ismiyle yazılar yayınlamaya başladı, ev ev dolaşarak insanlara bu kararın yanlışlığını anlatmaya çalıştı. Taliban rejimi de boş durmadı. Malala’yı susturmak istiyordu, o yüzden içinde bulunduğu öğrenci otobüsünü bastı ve Malala’yı başından vurdu. Hikâye burada bitmedi. Belki de burada başladı. Malala iyileşti ve onu destekleyen 2 milyon kişiyle birlikte ücretsiz ve zorunlu eğitim yasasını onaylattı.

Greta Thunberg

Tüm dünya Greta’yı 2018 yılında tanıdı. Şu an 18 yaşında ama o zamanlar 15 veya 16’ydı. Eğer bir film yıldızı ya da şarkıcı değilseniz tüm dünyada tanınmak için bu çok küçük bir yaştır. Greta iklim değişikliğine dikkat çekmek istiyordu ve bu yüzden “İklim için Okul Grevi” adında bir protesto başlattı. İklim değişikliği için bir şeyler yapılana dek okula gitmeyi reddetti ve yüzlerce öğrenci de kendisine katıldı. Greta kısa zamanda hem öğrenciler hem siyasiler hem de medya tarafından desteklendi ve herkesin sesine ses oldu.

Ahed Tamimi

2011 doğumlu bu kızı Ahed Tamimi olarak değil de “Filistinin Cesur Kızı” olarak tanıyor olabilirsiniz. Onu basında sık sık yakınlarına zulmeden İsrail askerlerine karşı özgürlüğünü savunurken gördük. 2017 yılında bir askerle girdiği tartışmada askere tokat attığı için hapse atıldı. Tepkisi tartışmaya açık olsa da bu olay viral hâline geldi, hatta filmi çekildi. Tavrı ve inadıyla siyahilerin sembolü Rose Park’a benzetildi. Ahed bir şeylere dur deme cesaretini gösterdi. Cesareti diğerlerinin cesur hareketlerini izledi. Çünkü cesaret, vebadan daha hızlı yayılır. Muhtemelen Ahed de bunun farkındaydı.

Babar Ali

Babar Ali Hindistan’ın zenginlerinden. Zengin dememe bakmayın, birçok arkadaşının aksine yıllık 60-70 liraya denk gelen 1800 rupiyi karşılayarak okuluna devam edebiliyordu, işte ancak o kadar. Babar Ali bir sabah okula giderken arkadaşlarının üzgün gözlerle ona bakmasından rahatsız oldu ve ailesine bir konuda teklifte bulundu. “Okulda öğrendiklerimi evimin bahçesinde okula gidemeyen çocuklara anlatmak istiyorum.” dedi. Demekle kalmadı, yaptı da. Kapı kapı dolaşıp öğrenci topladı. Ardından aynı devlet okulunda olduğu gibi okuluna gelen öğrencilere marş okuttu ve ardından da derse başladı. Bu oluşum kısa sürede tüm ülkeye ilham olan bir eğitim seferberliğini başlattı.

İkbal Mesih

İkbal Mesih çok küçük yaşta aramızdan ayrılan dünyayı değiştiren gençlerden biri. 13 yaşında hayatını kaybetti ama o küçücük yaşamına neler neler sığdırdı? 1982 yılında Muridke’de doğdu ve sadece 4 yaşında çalıştırılmak için hem de kendi ailesi tarafından bir başkasına satıldı. Dört yaşındaki bir çocuğun ne yapabileceğini bilmiyoruz ama ailesinin onu halıcıya ödeyemedikleri borç yüzünden sattığı gerçeğini biliyoruz. İkbal Mesih 10 yaşına geldiğinde ülkesi Pakistan esir çalıştırılmasını yasakladı ve İkbal bu haberi duyar duymaz çalıştırıldığı yerden kaçtı. Ardından Esir Emekçiler Kurtuluş Cephesi'ne katıldı. Tüm dünyada çocuk işçileriyle ilgili konuşmalar yaptı. 16 Nisan 1995'te ABD dönüşü suikaste uğradı, vuran kişinin esir işçi çalıştıran bir çiftçi olduğu iddia edildi.

William Kamkwamba

Kimlik kartında William yazsa da o aslında Rüzgârı Dizginleyen Çocuk. William, yaşadığı bölge olan Malavi’deki kıtlık, insanları köpekleri kesip yemek zorunda bıraktıracak kadar arttığında herkesin ona deli gözüyle bakmasına sebep olacak bir gül yapmaya başladı. Rüzgâr gülü. Okula gidemese bile her gün köy kütüphanesine gitti ve orada işin tüm inceliklerini kendi kendine öğrendi. Elbette öğrenmek yetmiyordu. Bir rüzgâr gülü yapmak için bir sürü malzeme lazımdı. Bu malzemeleri çöpleri karıştırarak temin etti. Bazı parçaları çöplerden bulduğu şeylerle kendi yaptı. Sonunda da köyüne elektrik, elektrik sayesinde de tarlalarına su getirdi. Köyde yaşayanlar, Rüzgârı Dizginleyen Çocuk sayesinde hayata tutundu.

Angelina Arora

Daha önce örümcek ağı görmüşsünüzdür. Karides ve kabuğunu da. Angelina da görmüştü ama görmekle kalmadı ve bu ikisinden bambaşka bir şey icat etti: Plastik.

Bilirsiniz plastik doğada çok uzun süre çözünmüyor ve bu yüzden dünya günden güne daha da yaşanmaz bir hâl alıyor. Angelina bunun böyle olmak zorunda olmadığını düşündü. Örümcek ağını ve karides kabuklarını kullanarak, doğada sadece 33 günde çözünen plastik bir malzeme elde etti. Hiçbir şey olmamışçasına yaş almaya devam etmek istemedi. Bir şeyleri değiştirdi.

Evet, koca insanların yarı yaşından bile küçük bu gençler birçok siyasinin, liderin, müdürün, başkanın, yazarın, gazetecinin yapamadığını yaptı. Belki de şimdi sıra sizdedir. Bu ara başlıkların birinde neden sizin isminiz yazmasın?

Haydi, değişin ve değiştirin!

Tuğba Coşkuner-Yazar-Öğretmen-Editör