RTÜK Başkanı dijital platformlarla ilgili 'denetim kararı' hakkında açıklama yaptı

• "Sansür kavramının ne olduğunu çok iyi bilen bazı art niyetli kesimler, kamuoyunu yanlış yönlendirerek sansürcülük eleştirisi yapıyor. Sansürden bilerek veya bilmeden, bir amaca hizmet ederek ya da bilinçsizce bahsedenlerin iyi niyetli oldukları düşünülemez. Herkesin malumu sansür, yayınların daha yapılmadan denetlenmesi ve müdahalelerin uygulanmasıdır. Anayasamızda da açıkça sansür yasaklanmıştır. Hiçbir kişi ya da kurum sansür uygulayamaz."

RTÜK'ün hiçbir zaman, hiçbir yayını önceden denetlemediğini, yayınlandıktan sonra kendisine verilen yetkiler çerçevesinde görevini yaptığını hatırlatan Şahin, Üst Kurulu zaman zaman "sansürcü bir kurum" gibi gösteren çevrelerin, aynı tutumlarını maksatlı olarak yeniden sergilediklerini dile getirdi.

Haksız rekabetin korunması amaçlanıyor

"İnternet üzerindeki platformlarda isteğe bağlı yayıncılığı düzenleme ve denetleme çalışmalarımız hayatın doğal akışına ters düşecek şekilde olmayacaktır. Kişilerin özgürlük alanları bizim için çok değerli ve anlamlıdır." diyen Şahin, yönetmelikle, yayın hizmetleri alanında ifade ve haber alma özgürlüğünün, düşünce çeşitliliğinin, rekabet ortamının, çoğulculuğun güvence altına alınması, haksız rekabetin ortadan kaldırılması ve kamu menfaatinin korunmasının amaçlandığına dikkati çekti.

Geleneksel radyo ve televizyonların aldıkları yayın lisanslarıyla frekans kullanım ücreti gibi yükümlülüklerini yerine getirerek devlete vergi sorumluluğunu da üstlendiklerini anlatan Şahin, topladığı vergilerle istisnasız her vatandaşa hizmet eden devlet mekanizmasının, her alanda olduğu gibi yayıncılıkta da kayıt dışılığa müsaade edemeyeceğine değindi.

Düzenmeyle yayıncı şirketler vergi verecek

Ebubekir Şahin, "Abonelik sistemiyle milyonlarca lira gelir elde eden, internet üzerinden platformlardan isteğe bağlı yayıncılık yapan şirketler, maalesef ülkemizde şu anda hiçbir düzenlemeye ve vergi yükümlülüğüne tabi değildir. Hukuki hiçbir sorumlulukları yoktur. Kazançları üzerinde denetim imkansızdır. Burada çarpık bir durum da ortaya çıkıyor. Mevcut lisanslı platformlardan isteğe bağlı yayıncılık hizmetlerine abone olanlar, çeşitli kalemlerde devlete sorumluluklarını yerine getirerek vergilerini öderken, abonelerinden yüksek miktarda gelir elde eden internet tabanlı şirketler, devlete tek kuruş vergi ödemiyor." diye konuştu.

Yeni düzenlemeyle, internet tabanlı yayıncılık yapacak kuruluşlarla birlikte yayınlarını sürdüren uluslararası yayın kuruluşlarının Türkiye'de kuracakları şirketlerle resmiyete kavuşacağını vurgulayan Şahin, bu kurumların diğer tüm yayıncılar gibi yasal yükümlülükleri de yerine getireceğini anlattı.

İnternet yayıncılığının kayıt dışı olmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ve haksız rekabete yol açtığını belirten Şahin, Üst Kurulun geleneksel yayıncılık yapan kuruluşları da korumak durumunda olduğunu, dünyada hiçbir ülkenin bu şekilde kayıt dışı faaliyet gösteren oluşumlara müsaade etmeyeceğini dile getirdi.

Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Düzenlemenin yurt dışı menşeli yayıncılara kayıt ve veri temini sorumluluğu getirilmesi, kamu menfaati ve güvenliğinin korunabilmesi için şarttır. Çocukların ve gençlerin ruhsal ve fiziksel gelişim sürecinde maruz kalabilecekleri zararlı yayın içeriklere karşı alınması gereken tedbirler zorunluluktur. Mevzu bahis platformlarda gösterilen çizgi filmlerde çocukların ruhsal ve psikolojik gelişimini etkileyen sahneleri ya da dizilerde yapılan terör propagandalarını, her türlü şiddeti ve bağımlılığı özendiren yayınları görmezden gelmemiz mümkün değildir. İnternet yayıncılığı, başta yoğun genç nüfusumuz olmak üzere toplumun çoğunluğunu etkisi altına almışken, bu alanda düzeleme yapılmaması ve denetimsizlik söz konusu olamaz."

Çocuklar yayınları televizyon ve telefondan takip ediyor

Başkan Şahin, 2018 Yılı Çocukların Yeni Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Siber Zorbalık Araştırması sonuçlarına göre, öğrencilerin yayınları televizyonun yanı sıra farklı cihazlar vasıtasıyla internet ortamından takip ettiklerinin açıkça ortaya çıktığını vurguladı.

Buna göre, yayınları klasik ve akıllı televizyondan her gün izleyenlerin oranının yüzde 29,2, cep telefonundan takip edenlerin oranının yüzde 26,1 olduğunun belirlendiğini dile getiren Şahin, sırasıyla yüzde 12,3 ile masaüstü ve dizüstü bilgisayar, yüzde 9,7 ile tabletin kullanıldığını söyledi.

Televizyon izleme alışkanlıklarına yeni boyut kazandıran yeni medya araçlarının öğrenciler tarafından kullanımının dikkat çekici olduğunu anlatan Şahin, yayınların çocuklar tarafından internet ortamından takibinin bu alanda yapılacak düzenlemelerin ve denetimlerin ne denli gerekli olduğunu gösterdiğine işaret etti.

Denetim isteyenler yüzde 70

Şahin, İzleyici Eğilimleri Araştırması 2018 verilerine göre, vatandaşların yüzde 70,4'ünün internet üzerinden yayın yapan platformların denetlenmesi gerektiğini düşündüğünü, "Denetim olmasın" diyenlerin oranının yüzde 13 olduğunu bildirdi.

Aynı araştırmada, internet üzerinden yayın yapan bazı platformlara üyeliği olanların görüşlerine de yer verildiğine değinen Şahin, bunlardan birine üye olan ve yayınları takip edenlerin yüzde 65,9'unun bu platformlarda denetim olması, yüzde 29,5’inin de denetim olmamasını istediğini söyledi.

Şahin, "Birçok ülkede internet yayın içeriklerinin denetlenmesi ve içerik üreticilerinin lisanslanmasına yönelik çalışmalar mevcuttur. Ülkemiz, internet yayıncılık alanına ilişkin hayata geçirdiği demokratik düzenlemesiyle pek çok Avrupa ülkesini geride bıraktı." ifadesini kullandı.

Avrupa'da geçen yıl düzenleme yapıldı

Geleneksel yayıncılara alan açılıyor

Ebubekir Şahin, Üst Kurul olarak yayıncılık alanını da çeşitlendirme çabasında olduklarını vurgulayarak, "Bu düzenlemeyle geleneksel yayıncılara da alan açtık. Onların ilave lisans almadan internet yayınlarının önünü açtık." dedi.

Geleneksel yayıncıları cesaretlendirerek daha pratik ve hedef kitleye daha kolay ulaşabilen bir yayıncılık alanı oluşturduklarına işaret eden Şahin, şunları kaydetti:

"Bütün yayıncılarımızın yanındayız. Uydu, kablo ya da internet, nereden yayın yapılırsa yapılsın halkımızın haber alma ihtiyacını karşılayan, eğlence mecrası olan yayınları en modern şekilde düzenlemeye çalışıyor, yayıncı paydaşlarımıza rehber oluyoruz. Hedefimiz, basın ve yayın özgürlüğüne, toplumun haber alma hakkına, özgür ve eleştirel yayıncılığa sahip çıkarken, ailenin korunması, milli ve manevi değerler ile devletimizin, milletimizin bölünmez bütünlüğüne sahip çıkmaktır."