Neden esneyen birisini gördüğümüz de esneme isteği duyarız?

Esnemek için her zaman bulaşıcı olduğu söylenir -ki bu doğrudur. Nottingham Üniversitesi'nde bulunan bir grup araştırmacı, esneyen birilerini gördüğümüzde beynimizde neyin bizi esneyerek tepki vermeye sevk ettiğini araştırma yoluna gitti.

Uzmanlar, esnemeye esnemeyle karşılık vermemizden beynin motor fonksiyonlarıyla ilgili bölümünün sorumlu olduğunu belirtiyor.

Birincil motor korteksi (beyin zarı), Tourette sendromu gibi hastalıklarda da rol oynuyor. Dolayısıyla uzmanlar, bulaşıcı esnemeyi anlamanın, bu hastalıkların anlaşılmasına da yardımcı olabileceğini söylüyor.

Bulaşıcı esneme aynı zamanda, ekofenomeninin yani bir başkasının sözlerini ve hareketlerini otomatik olarak taklit etmenin çok sık görülen bir türü.

Ekofenomoni, Tourette sendromu dışında epilepsi ve otizm gibi hastalıklarda da görülebiliyor. BU kapsamda uzmanlar, bu olay sırasında beyinde ne yaşandığını görmek için diğerlerini esnerken izledikleri sırada 36 gönüllünün beyin faaliyetlerini takip etti.

Ortaya çıkan sonuç şu şekilde:

Uyarılabilirlik

Güncel Biyoloji adlı bilim dergisinde yayımlanan araştırmada, bazı deneklere istedikleri zaman esnemeleri, bazılarına da bu isteğe karşı koymaları söylendi. Esneme isteğinin, her insanın motor korteksinin nasıl çalıştığına ve ne kadar uyarılabilir olduğuna bağlı olduğu tespit edildi. Transkraniyal manyetik uyarım (TMS) sistemiyle, deneklerin motor korteksindeki uyarılabilirlikleri ile bulaşıcı esnemeye eğilim artırılabildi.

Kişiye özel tedavi

Çalışmadaki ekipte yer alan Bilişsel nöropsikoloji profesörü Georgina Jackson, buluşlarının daha geniş kullanım alanları olabileceğini, "Tourette sendromu hastalarında uyarılabilirliği azaltırsak tikleri de azaltabiliriz, bunun üzerinde çalışıyoruz" diyerek açıklarken, aynı çalışmaya katılan Profesör Stephen Jackson ise, "Korteksteki uyarılabilirlikteki değişikliklerin nasıl nörolojik hastalıklara yol açtığını anlayabilirsek, potansiyel olarak bunları geri çevirebiliriz de" ifadelerine yer verdi.

Jackson ayrıca "İlaçsız, kişiye özel tedaviler arıyoruz. TMS kullanmak beyin mekanizmalarındaki dengesizlikleri düzenlemede etkili olabilir" ifadelerini kullandı.

Esnemenin nedenlerini bilmiyoruz

Bu tarz bir araştırma ilk değil. Empati ve esneme arasındaki ilişki konusunda başka bir araştırmaya imza atan New York Üniversitesi'nden Dr. Andrew Gallup ise bulaşıcı esnemeyi araştırırken TMS kullanmanın "özgün bir yaklaşım" olduğunu belitti.

Gallup ayrıca, "Neden esnediğimiz konusunda hala çok az şey biliyoruz. Çeşitli araştırmalar bulaşıcı esneme ve empati arasında ilişki kurdu. Ancak bu ilişkiyi destekleyen kanıtlar karışık ve tutarsızdı. Bu bulgular bulaşıcı esnemenin aslında empati süreciyle ilgili olmadığına yönelik kanıt olabilir" ifadelerini kullandı.