En uzun gece Şeb-i Yelda ve bize anlattıkları

İnsanın var oluşundan bu yana, gece ve karanlık için çeşitli yorumlamalar ve hatta olumsuzu çağrıştıran benzetmeler yapılmıştı.

Fakat bir gece var ki, o tüm bu yorumlamaları geride bırakıyor. Şeb-i Yelda: Edebiyatta da sıklıkla karşımıza çıkar.

Sevgilinin uzun siyah saçlarını tasvir etmek için kullanılır, sıkıntıyla geçen uzun gecelerin tasvirinde de.

Fakat coğrafi ve bilimsel açıdan baktığımızda 21 Aralık tarihi bizlere Kuzey yarım küre için, yılın en uzun gecesi ve en kısa gününe hatırlatır. Bu günü takip eden günlerde geceler kısalmaya, gündüzler ise uzamaya başlar. 21 Mart tarihine gelindiğinde ise gece ve gündüz süre olarak eşitlenir.

Kimi kaynaklarda “Horrem Ruz” (Kutlu Gün) olarak geçen Şeb-i Yelda, bazı eski takvimlerde ise “Navasard” olarak adlandırılır ve yeni yıl olarak kutlanılırdı.

“Şeb-i Yelda ve kutlama törenleri"

Bölgelere göre değişiklikler gösterse de özellikle İran’da yapılan Şeb-i Yelda kutlamalarında; ailenin en büyüğünün evinde toplanılır, başta karpuz ve nar olmak üzere hemen her tür yiyecek hazırlanır, sabah güneşin doğuşuna şahit olana kadar bu ritüel devam eder.

Bu kutlamada amaç bir taraftan en uzun gecenin karanlığında gelecek kötülükleri engellemek, diğer taraftan da güneşin doğuşuna şahit olarak kötülüklerin bitimine şahit olmaktır.